Één sterfgeval per uur door roken in België

Elk jaar overlijden er in België ruim 9.000 personen aan de gevolgen van roken, blijkt uit de recentste bevindingen van Sciensano. Dat komt neer op één overlijden per uur. Ondanks een dalende trend, blijven ongelijkheden bestaan, met een grotere impact bij mannen en in Brussel en Wallonië. Op World No Tobacco Day vraagt Sciensano meer aandacht voor de gevolgen van roken.

In het kader van de Belgische nationale ziektelaststudie (Belgian National Burden of Disease Study, BeBOD) heeft Sciensano berekend hoeveel mensen er jaarlijks overlijden als gevolg van roken. In 2020 waren er 9.413 sterfgevallen gerelateerd aan roken, wat overeenkomt met 7% van alle overlijdens in dat jaar.

Hoewel dit nog steeds een aanzienlijk aantal is, is er de laatste jaren een duidelijke neerwaartse trend zichtbaar. Zo waren in 2013 nog 12% van alle overlijdens te wijten aan roken.

Ongelijkheden

Uit de nationale cijfers blijken belangrijke ongelijkheden in tabakssterfte. Drie kwart van alle rookgerelateerde sterfgevallen treft mannen. Dat aandeel blijft stabiel. Er zijn aanzienlijke verschillen tussen de gewesten. Inwoners van Brussel en Wallonië hebben een risico op tabakssterfte te dat ruim 50% hoger ligt dan voor inwoners van Vlaanderen. Ook hier is er geen afname van de ongelijkheden.

"Deze ongelijkheden weerspiegelen grotendeels sociale ongelijkheden in rookgedrag", verduidelijkt Brecht Devleesschauwer, epidemioloog bij Sciensano. "Momenteel wordt een ambitieuze Interfederale strategie nagestreefd om het rookgedrag verder terug te dringen. Een volgende stap in deze plannen moet echter zijn om gedifferentieerde maatregelen te implementeren, zoals gerichte en toegankelijke communicatie-acties en sociale ondersteuning, om de nodige vooruitgang te bekomen bij de groepen die vandaag nog het meest lijden", concludeert Devleesschauwer.

In een volgende stap zal Sciensano de analyses uitbreiden naar andere vormen van blootstelling aan tabak, zoals passief roken en e-sigaretten. Daarnaast zullen gelijkaardige analyses uitgevoerd worden voor alcoholgebruik en andere belangrijke determinanten van gezondheid.

De gegevens uit BeDOD zijn beschikbaar via een webapplicatie. Zo is het onder meer mogelijk om op een gestandaardiseerde manier de impact van roken te bekijken per gewest, en volgens geslacht, leeftijd en jaar.