Pierre-Louis Deudon, voorzitter FBHAV
"We moeten de eenheid van de huisartsen bewaren in een gespannen budgettaire context"
De nieuwe voorzitter van de FBHAV (Federatie van Brusselse Huisartsen Verenigingen) neemt zijn functie op in een periode va controversiële federale hervormingen, gewestelijke budgettaire onzekerheid en toenemende spanningen op het terrein.
Nicolas De Pape
Artsenkrant: U werd onlangs verkozen tot voorzitter van de FBHAV. Hoe verliep de verkiezing?
Pierre-Louis Deudon: Drie weken geleden werd ik unaniem verkozen, wat wijst op duidelijke steun van de federatie. Er was geen tegenkandidaat in de running. Als voorzitter van een lokale afdeling was ik al betrokken bij de organisatie. Er is dus continuïteit. Officieel startte mijn voorzitterschap op dinsdag 24 juni.
Je neemt het stokje over van Michel De Volder, die vertrekt naar BVAS-Absym. Wat vind je van zijn vertrek?
Michel verlaat zijn functie met de intentie actiever met de politiek bezig te zijn. Om de neutraliteit van de federatie te bewaren, deed hij dat niet toen hij voorzitter was. In mijn ogen is dit een vorm van consistentie. Hij verdedigde altijd een onafhankelijke en evenwichtige lijn. Nu hij geen voorzitter meer is, kan hij zich vrijer uiten, volgens zijn eigen overtuigingen.
Wat zijn volgens u de grootste uitdagingen voor Brusselse huisartsen ?
Er zijn veel uitdagingen. Ten eerste is de begrotingscontext in Brussel zorgwekkend. We beginnen deze nieuwe legislatuur op een fragiele financiële basis. De FBHAV is gezond en een van mijn doelstellingen is om deze erfenis te behouden. Maar we ondervinden nu al moeilijkheden: sommige partnerverenigingen kampen met financieringsproblemen of betalingsachterstanden veroorzaakt door de malaise in de Brusselse regering, die al een jaar in lopende zaken is. Deze budgettaire druk komt bovenop een meer algemene context van federale hervormingen, die spanningen veroorzaken binnen de medische wereld, in het bijzonder tussen geconventioneerde en niet-geconventioneerde artsen en tussen individuele praktijken en medische centra.
Zijn deze interne tegenstellingen uw grootste zorg?
Ja, het zijn kloven die, als ze zich verankeren, de cohesie van de sector dreigen aan te tasten. Mijn doel als voorzitter is om de eenheid van het Brussels medisch korps te bewaren en deze tegenstellingen niet aan te wakkeren. In de loop der jaren hebben we een solidaire federatie opgebouwd. We zullen die moeten verdedigen in een omgeving die neigt naar verdeeldheid.
Geen Brusselse regering
Brussel wacht nog steeds op een nieuwe gewestregering. Welke praktische gevolgen heeft dit voor u?
Voor 2025 en waarschijnlijk 2026 kunnen we met de al goedgekeurde begrotingen relatief rustig verder. Maar er is nog onzekerheid over de jaren daarna. We wachten op opheldering over de subsidies in verband met onze regionale missies. Deze onduidelijkheid weerhoudt ons ervan om vooruit te kijken, ook al hebben we structurele hervormingen nodig om de uitdagingen op het terrein aan te kunnen. Wat ons de meeste zorgen baart, is het lot van andere zorgverstrekkers: als zij getroffen worden door bezuinigingen, zal dit een indirect maar reëel effect hebben op onze activiteiten.
Huisartsenpraktijken lijden ook onder een gebrek aan erkenning in bepaalde immigrantengemeenschappen. Is dit nog steeds het geval?
Het is een hardnekkig probleem. Het is een kwestie van cultuurschok. Veel mensen komen uit landen waar er niet zoiets bestaat als een eerstelijnszorg. Huisartsen hebben er geen centrale rol, zoals hier. Veel mensen begrijpen ons gezondheidszorgsysteem niet. Het is niet alleen een kwestie van taal of afkomst. Franstaligen met verschillende achtergronden vertellen me dat ze er lang over doen om te begrijpen hoe het allemaal werkt. Het gebrek aan duidelijkheid in het Belgische systeem helpt niet bij de integratie.
Bemoeilijken taalproblemen ook raadplegingen?
Natuurlijk. We redden ons wel. We doen het zelf, met vrijwilligers en vertaalapplicaties. Sommige tools zoals Google Translate helpen ons, ook al is het niet perfect. In de toekomst zal artificiële intelligentie ons ongetwijfeld nog meer kunnen helpen. Ik weet dat collega's er in bepaalde gevallen al gebruik van maken.
Veel armoede in Brussel
Brussel kent - ondanks een hoog BBP - ook veel armoede. Hoe beïnvloedt dit de huisartsenpraktijk?
Het is een dagelijkse uitdaging. Patiënten in precaire situaties hebben een slechtere gezondheid, gecombineerd met sociale en medische problemen. De gezondheidszorg heeft moeite om aan hun behoeften te voldoen. Het is tragisch dat er geen structurele ondersteunende maatregelen voor deze groepen zijn genomen. Vooral preventie wordt ondergefinancierd. En wij artsen spelen de rol van maatschappelijk werkers. Dat is niet onze taak. We zijn er niet voor opgeleid en het overbelast ons dagelijks werk.
Zijn er genoeg huisartsen per hoofd van de bevolking in Brussel?
Officieel houden we stand. Maar dat is te danken aan de goede wil van veel artsen die meer werken dan nodig is. Als ze allemaal met pensioen zouden gaan wanneer ze dat willen, of hun werkuren naar believen zouden verminderen, zou dat een ramp zijn. Het Observatorium voor Gezondheid geeft aan dat bijna 30% van de Brusselaars in huisartsarme gebieden woont. Dus nee, we zijn met te weinig, zeker gezien het toenemend aantal taken dat van ons wordt gevraagd.
"Wat mij ten zeerste stoort, is de autoritaire inslag van de hervorming."
Wat is uw mening over de huidige federale hervorming, in het bijzonder het wetsontwerp Vandenbroucke?
Ik maak me grote zorgen. De regering legt de nadruk op het financiële aspect, maar dat is niet wat ons het meeste zorgen baart. Wat mij ten zeerste stoort, is de autoritaire neiging die uit deze hervorming spreekt. De overlegorganen worden louter adviesorganen en de mogelijkheid om een RIZIV-nummer in te trekken wordt te vaag. Zelfs als de huidige minister zegt dat hij geen uitwassen wil, wie zegt dan dat de volgende geen brutalere visie zal hebben? Deze tekst weerspiegelt een logica van sanctie en wantrouwen, waarin artsen worden gezien als misbruikers en patiënten als profiteurs. Het is een discours dat ons devalueert, onze betrokkenheid ontkent en de democratie in de gezondheidszorg ondermijnt.
Wat is uw relatie met de Nederlandstalige huisartsen in Brussel?
Ze zijn goed en gemoedelijk. Sinds de Brusselse medische wachtdienst goed georganiseerd is, is de samenwerking versterkt. We zien elkaar regelmatig, we wisselen ideeën uit en we proberen op de hoogte te blijven. Ik hoop dat mijn voorzitterschap deze verenigende dynamiek zal kunnen voortzetten. Het gaat er niet om de verschillen uit te wissen, maar ze geen obstakel te laten zijn.
De relaties met de Brusselse ziekenhuizen zijn vaak moeilijk. Hoe is de situatie vandaag?
Het is een oud probleem. Bij elk mandaat stellen we dezelfde vraag. Er is een wil om dingen te verbeteren, maar de banden blijven broos. Het probleem is dat voor ziekenhuizen de eerste lijn niet altijd een prioriteit is: het loont niet. En toch betekent het gebrek aan communicatie en coördinatie dat we overwerkt zijn. Daarom lanceren we opnieuw een 'commissie ziekenhuis', om de banden en de dialoog te herstellen.
"Gezondheid is geen kostenpost zoals alle andere."
Wat is uw boodschap aan uw leden en de overheid?
Tegen mijn collega's zeg ik: laten we bij elkaar blijven. Laten we elkaar leren kennen en onze verschillen overwinnen. Het beroep van huisarts is divers, maar er is een gemeenschappelijke basis: zorg, luisteren, betrokkenheid. Voor de buitenwereld, voor politieke besluitvormers, wil ik u eraan herinneren dat gezondheid geen kostenpost is zoals alle andere. Maar al te vaak is onze aanpak er een van controle, zuinigheid en wantrouwen. Het is tijd voor een bestuurlijke en menselijke visie, gericht op kwaliteit en niet alleen op cijfers.
U was aangesloten bij het GBO. Wat is je relatie met de medische vakbonden?
Ik ben ruim een jaar geleden uit het GBO gestapt om mijn neutraliteit te bewaren. Ik heb regelmatig contact met alle syndicaten. Mijn rol is niet om mijn persoonlijke mening te vertolken, maar om de Brusselse huisartsen in al hun diversiteit te vertegenwoordigen. Ik laat het aan de syndicaten over om met de politiek te onderhandelingen. De missie van de FBHAV is vertegenwoordigen, doorgeven en coördineren, niet activistisch zijn. En geloof me, dat is al meer dan genoeg.
