Federale Raad Apothekers pleit voor wijzigingen van de WUG

De Federale Raad voor de Apothekers bracht een advies uit ‘betreffende de uitbreiding van de bevoegdheden van apothekers (FRA/2025/ADVIES 05).

Herman Nys, em. prof. medisch recht KU Leuven, ex-voorzitter VITAZ

Het advies dient gelezen te worden in het kader van de oefening rond taakdifferentiatie van de apotheker waarover de politieke wens bestaat dit prioritair op te pakken in de huidige legislatuur. In eerste instantie ligt de focus hierbij op de rol van de officina-apothekers. Voor de implementatie van een aantal bijkomende taken zal de wetgeving op de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen (WUG) moeten worden aangepast.

De versterking van de preventieve rol van apothekers

De (huis)apotheker kent zijn/haar patiënten, is laagdrempelig bereikbaar en is in staat om op basis van bezorgdheden of kleine veranderingen bij de patiënt het gesprek aan te gaan en screenings- of vroegdetectie interventies uit te voeren of voor te stellen. Het documenteren van objectieve resultaten van een vroegdetectie, deze duidelijk voorleggen aan de patiënt en het toelichten van de risico’s, kunnen niet alleen de patiënt aanzetten om indien nodig contact op te nemen met de huisarts, maar ook motiverend werken naar de patiënt om bv. niet-medicamenteuze maatregelen, inclusief dieet- en gezondheidsadvies op te volgen. In een aantal gevallen kan de apotheker nu reeds autonoom deze rol opnemen (bijvoorbeeld begeleiden rookstop, sensibiliseringsacties, vroegtijdig detecteren van alcoholgebruik, promoten van bevolkingsonderzoeken, bevorderen goed gebruik van geneesmiddelen e.d.).

Om deze rol ten volle te kunnen benutten zijn enkele aanpassingen noodzakelijk in de WUG, zodat ook een apotheker gemachtigd is om “ziekten en gebrekkigheden op te sporen” (art. 3 WUG dat indirect definieert wat behoort tot de uitoefening van de geneeskunde) en eenvoudig, verantwoord en laagdrempelig in staat is een interventie zoals bloeddrukmeting, vingerprik, e.d. autonoom te kunnen uitvoeren en de relevante gegevens kan delen met de GMD-houdend huisarts en andere zorgverleners die de patiënt mee opvolgen.

Vaccinaties

Wanneer we kijken naar de huidige Belgische situatie stellen we vast dat er voor heel wat vaccinaties een hogere vaccinatiegraad kan bereikt worden. Dit geldt voor de basisvaccinatieschema’s, zoals aangeboden in de schoolprogramma’s, de seizoensvaccinaties en ook ‘catch-up’ vaccinaties zoals HPV en herhaalvaccinaties (bv. tetanus, mazelen, …). Apothekers kunnen een rol spelen in het verhogen van de vaccinatiegraad.

Concreet gaat het hier om autonoom toedienen van volgende vaccins, volgens dezelfde werkwijze als gebruikelijk is voor COVID en griep; Seizoensvaccins (cfr COVID en griep);  RSV;  Basisvaccinatieschema en reisvaccinaties (in de toekomst moet de lijst worden aangepast aan de evolutie van het basisvaccinatieschema) o Poliomyelitis o Difterie o Tetanus o Kinkhoest o Haemophilus influenzae type b o Hepatitis B o Hepatitis A o Mazelen o Bof o Rubella o Meningokokken (ACWY) o Pneumokokken (+ buiten vaccinatieschema) o Rotavirus (oraal vaccin) o Papillomavirus (HPV) ; In het kader van inhaal- en boostervaccinaties: al deze waarvoor dit nuttig wordt geacht met inachtname van de hierboven in de tekst genoemde uitzonderingen.

Ook hiervoor is een aanpassing van de WUG nodig.

Nieuwe verantwoordelijkheden

Momenteel moeten in bepaalde gevallen patiënten voor het afhalen van hun geneesmiddelen, zoals orale antikankergeneesmiddelen, exclusief naar de ziekenhuisapotheek. Dit brengt voor heel wat van deze patiënten een extra last met zich mee, want het gaat hier vrijwel uitsluitend om kwetsbare personen. De mogelijkheid om deze geneesmiddelen ook in de officina-apotheek af te leveren zal de zorg en begeleiding van deze patiënten ten goede komen.

Door via een farmaceutische ontslagbrief vanuit het ziekenhuis relevante informatie te delen met de officina-apotheker, kunnen apothekers de begeleidingsrol bij ontslag doeltreffend opnemen. Op die manier wordt de patiënt centraal geplaatst en tegelijk vermindert de kans op fouten (vollediger medicamenteus beeld) en worden onnodige contactnames tussen zorgverleners vermeden of sterk verminderd.