Open brief aan de Vlaamse regering

“Beperk schermtijd voor kinderen”

In een open brief aan de Vlaamse regering vraagt KidsUnplugged een daadkrachtig beleid uit te stippelen om het schermgebruik bij kinderen te verminderen. De oproep krijgt de steun van meer dan vijfhonderd artsen en experten.

Filip Ceulemans

Vandaag krijgen de bevoegde Vlaamse ministers en dito parlementaire commissies in het Vlaams parlement naar aanleiding van de week van de Mentale Gezondheid een open brief toegestuurd waarin meer dan vijfhonderd artsen en medisch experten zich zorgen maken over het overmatig schermgebruik bij jongeren. Zij zien vanop de eerste rij welke schade een teveel aan schermtijd en sociale media kan veroorzaken.

De open brief is een initiatief van KidsUnplugged. Oprichter Lies Craeynest vindt het smartphoneverbod op school een fantastische stap vooruit, maar dat volstaat niet. “We mogen niet bij de pakken blijven zitten of onszelf wijsmaken dat daarmee alle problemen zijn opgelost. Het merendeel van de schermtijd speelt zich af buiten de school, helaas vaak ook ’s nachts. Sociale media brengen vandaag risico’s met zich mee die er tien jaar geleden niet waren.”

Verslavend

Omdat men van kinderen niet kan verwachten dat ze zich zelf wapenen tegen de risico’s van verslavende sociale media platformen, moeten ze daarbij begeleid worden door hun ouders en andere volwassenen. Maar ook de hulp van de overheid is volgens Craeynest noodzakelijk om alle kinderen een gezondere en zorgeloze kindertijd te laten beleven.

Concreet vraagt KidsUnplugged dat de overheid de leeftijdsgrens voor sociale media verhoogt naar minstens zestien jaar en dat ook duidelijk communiceert naar iedereen die met kinderen en prille tieners te maken heeft. Naast de ouders zijn dat onder meer scholen, jeugdbewegingen, de openbare omroep en influencers. De organisatie ziet ook heil in het voorstel dat onlangs werd gelanceerd door een Franse parlementaire commissie om te werken met een digitale avondklok. Van tien uur ’s avonds tot acht uur ’s ochtends zouden kinderen en jonge tieners dan niet op sociale media kunnen vertoeven.

Bijziendheid

Een van de ondertekenaars is dr. Dirk Avonts, naast huisarts ook hoofdredacteur van HuisartsNu. Als een van de redenen waarom hij de open brief ondertekent, verwijst hij naar een studie die vorig jaar verscheen in HuisartsNu. Daarin betoogt kinderoogarts Barbara Janssens dat te veel schermtijd leidt tot meer bijziendheid. In de jaren 1960 werd ongeveer 13% van de opgroeiende generatie in Europa bijziend, tegenwoordig is dat maar liefst 50%.

In een eerste reactie zeggen minister van Onderwijs Zuhal Demir (N-VA) en haar collega van Welzijn Caroline Gennez (Vooruit) bereid te zijn mee na te denken over hoe kinderen veiliger en gezonder kunnen omgaan met schermgebruik. “De veiligheid van onze kinderen is veel te belangrijk om over te laten aan China of Elon Musk”, zegt Gennez. “Ze verdienen massa’s geld door onze kinderen verslaafd te maken aan al die troep. Het mentaal welzijn van onze kinderen interesseert hen geen sikkepit.” Ze ziet wel heil in een verbod op sociale media voor kinderen. Vandaag ligt de leeftijdsgrens op 13 jaar.

Zuhal Demir klopt zich op de borst dat ze al een smartphoneverbod invoerde op Vlaamse lagere en middelbare scholen. “Het is een noodzakelijke eerste stap om kinderen te beschermen tegen overmatig schermgebruik. Het tast niet alleen hun concentratie, leerprestaties en sociaal contact aan, maar heeft ook een duidelijke link met mentaal welzijn.” De minister van Onderwijs wijst ook op de verantwoordelijkheid van ouders. “Geef je kind geen gsm mee naar de les en steun de leerkracht als er een opmerking komt. Een kind leert discipline wanneer school en thuis dezelfde boodschap geven. Ouders investeren in de toekomst van hun kind door leerkrachten te bevestigen in hun gezag, niet door hen te ondermijnen.”