Zorgzaam Ziekenhuis Geel
De geriater op bezoek in het WZC
In mei 2022 startte in Geel het project ‘Zorgzaam Ziekenhuis’, een vernieuwend zorgmodel waarin een geriater van het ziekenhuis op consult gaat in het woonzorgcentrum. Kwetsbare ouderen hoeven zich daardoor niet langer te verplaatsen naar het ziekenhuis: de zorg komt naar hen toe.
‘Zorgzaam Ziekenhuis’ is gegroeid vanuit ‘Zorgzame buurten’, een samenwerking tussen de stad Geel, Ziekenhuis Geel, Geelse woonzorgcentra, CRA-artsen, en thuisverpleegkundigen met als doel de zorg naar de patiënt te brengen, vertelt dr. Tine Caeyers, huisarts en CRA-arts in WZC Onze-Lieve-Vrouw (O.L.V.) en WZC Zusterhof te Geel.
“Tijdens brainstormsessies hebben we gekeken naar de noden van vandaag en de uitdagingen voor de toekomst. Iedereen op het terrein beseft wel dat de vergrijzing toeneemt, dat er een tekort aan zorgpersoneel is en dat de zorgvragen complexer worden. Vanuit die bezorgdheid willen we een brug slaan tussen de geriaters in het ziekenhuis, de huisartsen en de CRA’s, en de woonzorgcentra.”
Dr. Valérie Van Ouytsel, diensthoofd Geriatrie in Ziekenhuis Geel, had tijdens de coronaperiode al intensief samengewerkt met de plaatselijke woonzorgcentra. “Toen mochten de vaste huisartsen tijdelijk niet meer op bezoek komen, en waren de CRA’s verantwoordelijk voor alle bewoners. Ons ziekenhuis heeft toen een outreachteam gevormd om de CRA’s te ondersteunen. Van daaruit zijn een structureel overleg en samenwerking gegroeid.”
Geriater op bezoek
Het principe van Zorgzaam Ziekenhuis is heel eenvoudig, zegt Anna Smolders, hoofdverpleegkundige in WZC OLV Geel. “De geriater komt op vraag van de huisarts op consult in het woonzorgcentrum. De bewoner hoeft zich dus niet met een ambulance of eigen vervoer te verplaatsen. De meeste bewoners moeten daarvoor trouwens een beroep doen op een mantelzorger, die zich moet vrijmaken en mee moet wachten in het ziekenhuis.”
Niet alleen voor de bewoners en hun omgeving is dat een grote verbetering, zegt Anna Smolders. “De geriater ziet de bewoners nu in hun vertrouwde leefsituatie. Dat is een meerwaarde, want een ziekenhuisbezoek zorgt vaak voor stress, waardoor de geriater op consult misschien een vertekend beeld krijgt.”
“Bovendien hoef je je geen zorgen meer te maken of bewoners alle informatie goed onthouden. De nodige info komt meteen terecht op de verpleegpost.”
'De geriater ziet de bewoners nu in hun vertrouwde leefsituatie. Dat is een meerwaarde, want een ziekenhuisbezoek zorgt vaak voor stress'
– Anna Smolders, hoofdverpleegkundige WZC OLV Geel
Weerstand overwinnen
Er was eerst wel wat overtuigingskracht nodig om iedereen achter het project te krijgen. “Elke verandering roept weerstand op”, vat dr. Caeyers samen. Sommige huisartsen vreesden dat de specialisten hun rol zouden overnemen. Niet alle arts-specialisten zagen het zitten om hiervoor tijd vrij te maken en zich naar het WZC te verplaatsen.
De directie van het WZC vroeg zich dan weer af waarom ze een ruimte en personeel ter beschikking moesten stellen voor iets wat voordien in het ziekenhuis gebeurde.
“Intussen ziet iedereen de meerwaarde van het project wel in”, zegt dr. Van Ouytsel. “Er wordt zelfs gevraagd om het uit te breiden naar andere woonzorgcentra in de ruime rand van Geel, en naar andere ziekenhuizen en regio’s in Vlaanderen.”
“De media-aandacht voor de innovatieprijs van Zorgnet-Icuro heeft ook wel deuren geopend”, vult dr. Caeyers aan. “Die bekroning heeft geholpen om directies te overtuigen van de waarde van het project.”
Geen top-downmodel
Bij de start van het project werkten alle betrokkenen vrijwillig mee. “We zijn vertrokken vanuit idealisme, omdat we de patiënt centraal wilden zetten en de meerwaarde van het project inzagen, hoewel er geen vergoeding was voorzien”, zegt dr. Van Ouytsel. “Intussen bestaat er wel een nomenclatuurnummer voor een geriatrische consultatie in een WZC. Dat maakt het model financieel duurzaam.”
Toch is het geen project dat je zomaar top-down kan uitrollen, benadrukt dr. Caeyers. “Je hebt mensen op het terrein nodig die erin geloven en willen samenwerken. Het zou niet lukken in een ziekenhuis waar geriaters heel individueel werken. Ook de directie van het WZC moet middelen vrijmaken. Wij zijn zelf stap voor stap gestart: eerst in één WZC, en intussen uitgebreid naar vijf.”
Lessen uit de praktijk
Samenwerking tussen verschillende zorgactoren botst vaak op praktische hindernissen, zegt dr. Van Ouytsel. “Er bestaat bijvoorbeeld geen gedeeld medisch dossier. Het WZC gebruikt Care Solution, de huisarts Care Connect en het ziekenhuis zijn eigen EMD (Chipsoft)."
"Wij werken nu via Teams: in een beveiligde omgeving wisselen we lijsten met te bezoeken patiënten uit. Aan de hand van het rijksregisternummer kan ik mijn dossiers voorbereiden, en de huisarts zorgt voor een elektronische verwijsbrief die in het dossier terechtkomt.”
“We hebben ook geleerd dat er in elk WZC een vast aanspreekpunt moet zijn die het consult goed voorbereidt”, zegt dr. Caeyers. “Iemand die de agenda van de geriater bewaakt, ervoor zorgt dat de dossiers en de medicatiefiches klaarliggen, en dat het bezoek efficiënt verloopt.”
Bruggen slaan
Het project heeft ook de drempels tussen verschillende zorgaanbieders verlaagd. “Het is fijn dat de geriaters nu zo bereikbaar zijn”, zegt Anna Smolders. “Vroeger zou ik nooit rechtstreeks een specialist gebeld hebben. Nu kunnen we snel overleggen.”
“Ook gesprekken over vroegtijdige zorgplanning verlopen efficiënter”, zegt dr. Caeyers. “Een geriater is daar vaak goed in thuis. De geriaters zijn intussen echte liaisons geworden tussen het ziekenhuis en de WZC’s: zij vragen advies aan collega’s binnen het ziekenhuis en koppelen dit terug. De hele zorg wordt zo beter afgestemd op de noden van de patiënt.”
“Vroeger werkten we allemaal op ons eilandje”, besluit dr. Van Ouytsel. “Nu trekken we samen aan hetzelfde zeel. Maar je hebt daarvoor wel enkele mensen nodig die zich echt willen inzetten. Zonder die inzet lukt zo’n project niet.”
