Regering wil 907 miljoen euro besparen in gezondheidszorg

De inkt van het zomerakkoord is nog maar net droog of de eerste grote stappen richting de begroting van 2026 worden al gezet. Dinsdag stuurde Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) een intentieverklaring aan het RIZIV, waarin gevraagd wordt om 907 miljoen euro te besparen. Dat meldt de Franstalige zakenkrant L'Echo.

In de 907 miljoen euro die bespaard moet worden zitten maatregelen ter waarde van 264 miljoen euro vervat die al beslist waren, 275 miljoen euro extra inspanningen bij het farmabudget, 25 miljoen euro bij de ziekenfondsen en 200 miljoen euro bij de geneeskundige prestaties en de organisatie van de ziekenhuizen. De regering keurde de tekst goed op 17 juli.

Ter herinnering: de groeinorm voor 2026 ligt op 2 procent. Dat betekent dat het budget van de gezondheidszorg automatisch stijgt met 1,546 miljard euro tot 41,579 miljard euro. Maar ramingen wezen uit dat dat niet zal volstaan, waardoor al beslist werd over 264 miljoen euro aan preventieve maatregelen. Maar die zullen dus ook niet volstaan, verwacht Vandenbroucke.

Maagzuurremmers

De stijging van de uitgaven voor geneesmiddelen wordt door de minister gezien als een van de hoofdredenen van de budgettaire problemen. "Geneesmiddelen worden nog te vaak fout of ondoeltreffend gebruikt", zo citeert L'Echo Vandenbroucke.

Volgens de krant richt de minister zich in zijn tekst met name op het "overmatig gebruik" van maagzuurremmers; een jaarlijkse kostenpost van 130 miljoen euro. "Na een verdrievoudiging tussen 2004 en 2017 blijft het gebruik ervan toenemen, terwijl langdurig gebruik schadelijke effecten kan hebben, zoals een verhoogd risico op infecties of nierproblemen", staat er te lezen.

Ook statines (cholesterolverlagers) worden onder de loep genomen. Deze medicijnen worden volgens de minister voorgeschreven aan meer dan een kwart van de 40-plussers in België, "van wie ruim de helft ze niet correct gebruikt en 88 procent geen voorgeschiedenis heeft van hart- en vaatziekten". "De wijdverspreide inzet van statines in combinatie met een lage therapietrouw leidt tot moeilijk verdedigbare uitgaven," aldus de minister, die op die terugbetaling 87 miljoen euro wil besparen.

Naast de besparing op geneesmiddelen wil Vandenbroucke ook verder snijden in het aantal CT en NMR-scans, dat volgens de minister ver boven het Europese gemiddelde ligt. Vandenbroucke stelt daarom voor om bepaalde onderzoeken enkel nog door specialisten te laten voorschrijven. Ook het gebruik van labotests moet volgens hem onder de loep worden genomen, omdat ze zouden leiden tot "overdiagnose en overbehandeling." 

Hoger remgeld

Vandenbroucke stipte eerder al aan dat "iedereen zijn steentje zal moeten bijdragen" om de gezondheidszorg betaalbaar te houden. Zo hoopt de minister geld te besparen door het remgeld op geneesmiddelen te verhogen, waardoor een doosje medicijnen straks minstens 2 euro zal kosten voor patiënten zonder een verhoogde tegemoetkoming en 1 euro voor patiënten mét een verhoogde tegemoetkoming. “Ik vind het niet erg om in sommige gevallen het remgeld te verhogen om mensen te doen begrijpen dat we niet mogen smossen met medicamenten”, zei hij daar eerder over. Met de verhoging van het remgeld zou er ruwweg 26 miljoen euro bespaard kunnen worden. 

De verhoging van het remgeld ligt gevoelig. Onder andere de PS noemde het eerder al onbegrijpelijk dat net een socialistische minister deze keuze maakt.

Vandenbroucke omschrijft 2026 als een "kanteljaar" om het budget van de gezondheidszorg opnieuw in evenwicht te brengen, en financiële ruimte te creëren om in de tweede helft van de legislatuur te kunnen inspelen op de noden van de sector en te investeren in zorgpersoneel.