Global Burden of Disease

Aantal kankergevallen zal fors toenemen tegen 2050

Het aantal nieuwe kankergevallen wereldwijd zal tot het midden van de eeuw sterk stijgen. Het aantal diagnoses zal toenemen van 18,5 miljoen in 2023 tot zowat 30,5 miljoen in 2050, schrijft een internationale onderzoeksgroep in het medisch vakblad The Lancet.

De belangrijkste oorzaak van de verwachte toename is de vergrijzing van de samenleving, omdat oudere mensen vatbaarder zijn voor kanker. Als er wordt uitgegaan van een standaardverdeling van de bevolking naar leeftijd, daalt de relatieve frequentie tussen 2024 en 2050 met 5,7 procent. 

Bijna 42 procent van de 10,4 miljoen sterfgevallen door kanker in 2023 is te wijten aan factoren die potentieel kunnen worden veranderd, zegt de internationale onderzoeksgroep rond Lisa Force van de Universiteit van Washington in Seattle (in de staat Washington, niet te verwarren met Washington D.C.). 

Bekende risicofactoren

"Vier op de tien sterfgevallen door kanker zijn toe te schrijven aan bekende risicofactoren, zoals tabaksgebruik, slechte voeding en een hoge bloedsuikerspiegel", zegt coauteur Theo Vos, professor emeritus aan de Universiteit van Washington. "Daarom hebben landen enorme mogelijkheden om die risicofactoren gericht aan te pakken, kanker te voorkomen en levens te redden." 

De onderzoekers gebruikten het kader van het programma 'Global Burden of Disease' (wereldwijde ziektelast) om schattingen te maken voor de periode 1990 tot 2023. Die schattingen gaan over 204 landen en gebieden en 47 types of groepen van kanker. De berekeningen bevatten echter een zekere mate van onzekerheid. Voor 2023 geven wetenschappers een marge van ongeveer 16,4 tot 20,7 miljoen nieuwe gevallen en 9,6 tot 10,9 miljoen sterfgevallen. Tegen 2050 worden dat volgens de studie 22,9 tot 38,9 miljoen nieuwe gevallen en 15,6 tot 21,5 miljoen sterfgevallen.
De onderzoekers maakten ook een prognose voor de verdere ontwikkeling van 2024 tot 2050. Vooral in arme landen steeg het aantal nieuwe gevallen.

Humaan papillomavirus

De ontwikkeling was tot nu toe wereldwijd zeer verschillend. In de periode 1990-2023 daalde het voor leeftijd gestandaardiseerde aantal nieuwe gevallen van kanker in landen met een hoog inkomen met 3,4 procent en in landen met een hoger gemiddeld inkomen met 8,8 procent. 

In landen met een lager gemiddeld inkomen steeg het aantal gevallen echter met 28,6 procent en in landen met een laag inkomen met 23,6 procent. "Kanker blijft een aanzienlijk deel van de wereldwijde ziektelast en onze studie toont aan dat ze de komende decennia naar verwachting aanzienlijk zal toenemen, met een onevenredige groei in landen met beperkte middelen", aldus Force. 

De grootste risicofactor die kan worden beïnvloed, is in de meeste landen het tabaksgebruik, waaraan 21,4 procent van de sterfgevallen door kanker werd toegeschreven. In landen met een laag inkomen vormt onbeschermde seks het grootste risico, vooral omdat daarbij het humaan papillomavirus (HPV) kan worden overgedragen, dat baarmoederhalskanker veroorzaakt.  In België wordt het vaccin gratis aangeboden bij alle kinderen tussen 13 en 14 jaar. Een inhaalvaccinatie wordt aanbevolen voor jongeren tussen 15 en 26 jaar die nog niet gevaccineerd zijn. Volgens een recent verschenen studie in Eurosurveillance, het vakblad van het Europees Centrum voor ziektepreventie en -bestrijding (ECDC), is de vaccinatie tegen HPV zeer effectief. 

In een commentaar, ook in The Lancet, noemen Qingwei Luo en David Smith van de Universiteit van Sydney de uitgebreide wereldwijde aanpak en de systematische analyse als de grootste sterke punten van de studie. Als zwakke punten noemen ze de gebrekkige kwaliteit en beschikbaarheid van gegevens in veel landen.