Amsterdam UMC gaat bijhouden of patiënten in vervuilde lucht wonen

Het Amsterdam UMC gaat in patiëntendossiers bijhouden in hoeverre patiënten in hun woonomgeving worden blootgesteld aan luchtvervuiling. Op die manier wil het ziekenhuis patiënten beter informeren over de risico's van luchtvervuiling.

"We hebben in Nederland veel luchtvervuiling", legt kinderarts-intensivist dr. Berber Kapitein uit. Die ontstaan onder meer door de uitstoot van auto's en motoren, maar ook door het koken op gas, het gebruiken van kaarsen of het stoken van een houtkachel. "Er zijn soms patiënten met terugkerende klachten waarvan we denken: waarom krijgen we deze niet onder controle, ondanks alle medicatie. Dan kan de koppeling aan vervuilingsdata een aanwijzing zijn dat het misschien meer ligt aan omgevingsfactoren dan aan genetica of biologie", aldus Kapitein aan de Nederlandse krant NRC.

Uit een internationale studie uit 2019 blijkt dat België en Nederland van alle Europese landen het meest zouden profiteren van een forse verlaging van de stikstofdioxide-uitstoot: bijna dertig procent van alle nieuwe gevallen van kinderastma zou dan jaarlijks kunnen worden voorkomen, stellen de auteurs. Stikstofdioxide is een stof die vrijkomt bij de verbranding van fossiele brandstoffen.

Risico's beperken

De gevolgen van luchtvervuiling kunnen groot zijn. "Bijvoorbeeld bij astmapatiënten kan blootstelling leiden tot astma-aanvallen", legt Kapitein uit. Ook kan het klachten van COPD en hart- en vaatziekten erger maken en de kansen op longkanker vergroten. Zwangere vrouwen lopen een hoger risico op een vroeggeboorte van hun kind.

Volgens Kapitein maakt een groot deel van de artsen zich zorgen, maar konden ze tot nu toe weinig persoonlijk advies geven over luchtvervuiling. Door de nieuwe data toe te voegen, kan dat wel. "Artsen kunnen mensen adviseren over wat ze zelf kunnen doen om de risico's te beperken. Denk aan het vermijden van druk verkeer, een andere route nemen of je raam openzetten aan de achterkant van je huis in plaats van langs een drukke weg." Ook buiten sporten kan volgens Kapitein het best op een rustige plek of een tijdstip dat er weinig verkeer is. En in de woning wordt aangeraden om niet te koken op gas of gebruik te maken kaarsen.

Het Amsterdam UMC is in Nederland het eerste ziekenhuis dat de gegevens van luchtvervuiling bij gaat houden. In Londen gebeurt dat al wel.