WHO

Hans Kluge: Europa moet "voor zichzelf zorgen

In het licht van desinformatie, conflicten en de verslechtering van de geestelijke gezondheid moet Europa dringend voor zichzelf zorgen, ondanks de financiële beperkingen, waarschuwt Hans Kluge, directeur Europa van de WHO, in een interview met AFP.

"We staan voor een enorme uitdaging omdat het merendeel van onze programma's gefinancierd is door USAID en de Verenigde Staten", betreurde de Belg enkele dagen voor een bijeenkomst van gezondheidsleiders uit de 53 landen in de Europese regio van de WHO.

Existentiële crisis

De impact van de verkiezing van Donald Trump is groot. Hij sneed in de internationale hulp en schafte USAID gewoon af. Daardoor maakt de WHO een "existentiële" crisis door, met een aanzienlijke daling van de bijdragen van grote donoren, zegt dr. Kluge. Naast de Verenigde Staten geven ook Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk "veel minder".

Ondanks een gekrompen budget wil het VN-agentschap zijn rol in de gezondheidszorg van het continent versterken. "WHO Europa van de toekomst is gezonder, sterker, betrouwbaarder, gebaseerd op feiten en politiek neutraal", beweert hij. Het programma, dat is gebaseerd op een herstructurering van de organisatie en een prioritering van haar missies, is omvangrijk maar moet Europa in staat stellen om in te grijpen in de crises die het doormaakt.

"Het is tijd dat Europa voor Europa zorgt."

"We ontwikkelden aan aanpak via twee sporen. Dat is de grootste les die we leerden uit de Covid-crisis", zegt hij. "Een crisis beheersen - dat kan een oorlog zijn of een overstroming  - en tegelijk operationele volksgezondheidsprogramma's hebben." In Oekraïne moet Europa bijvoorbeeld meer doen "op het gebied van gezondheid".

Hij riep de Europeanen ook op om zich in te zetten om tegemoet te komen aan de dringende gezondheidsbehoeften van patiënten in Gaza: "3.800 kinderen hebben dringend gespecialiseerde behandeling nodig buiten Gaza." Hij roept de lidstaten op om hen op te vangen en betreurt dat slechts 17 landen tot nu toe toezegden om Gazaanse patiënten te behandelen.

Geestelijke gezondheid

Van de Atlantische Oceaan tot Centraal-Azië moet de regio het probleem van de geestelijke gezondheid van de bevolking, verergerd door oorlog, eenzaamheid, angst en de naweeën van COVID-19, krachtiger aanpakken. "Het is een van de grote problemen, een van de heetste hangijzers. We moeten de verdediging van mensen versterken." Eén op de zes Europeanen en één op de vijf kinderen krijgt ooit in zijn leven te maken met een psychisch probleem, volgens gegevens van de WHO.

Kluge wil ook inzetten op zorgwekkende trends in de regio, zoals het verslavingsgedrag van jongeren, het gebrek aan bescherming in de digitale ruimte, de klimaatcrisis, vergrijzing en niet-overdraagbare ziekten. "We kunnen onze schaarse middelen in deze richtingen kanaliseren", benadrukt hij.

Vaccinatie

Ook vaccinaties zijn cruciaal. In 2023 waren er 366.000 zogenaamde "zero-dose" kinderen, kinderen die nooit werden gevaccineerd. In 2024 zullen dat er 440.000 zijn volgens Hans Kluge. De meeste van deze kinderen worden niet gevaccineerd om praktische redenen: reiskosten, kosten, gebrek aan gekwalificeerd gezondheidspersoneel, maar ook medische misinformatie viert hoogtij. Vaccins "zijn het meest kosteneffectieve instrument voor de volksgezondheid dat we hebben en we kunnen het ons niet veroorloven om ze kwijt te raken", zegt Kluge.

Naast immunisatie is preventie essentieel om de gezondheid van Europeanen te waarborgen. "Als je één euro investeert in preventie, krijg je er zeven voor terug", aldus de 56-jarige arts, die tot 2030 aan het hoofd staat van WHO Europa.