Domus Medica

“Spoed op afspraak? Niet zonder overleg met de eerste lijn”

Het initiatief van ZAS Middelheim om bepaalde patiënten een afspraak te laten maken alvorens naar de dienst spoedgevallen te komen, roept fundamentele vragen op over de organisatie van de niet-planbare zorg in België. Dat zegt Domus Medica-voorzitter Maaike Van Overloop in reactie op het initiatief.

Filip Ceulemans

De druk op de eerstelijnszorg en de spoeddiensten neemt toe. Dit leidt tot initiatieven, zoals dat van ZAS Middelheim, om bepaalde patiënten met niet-dringende medische problemen een afspraak te laten maken, voordat ze naar de dienst spoedgevallen van het ziekenhuis komen. “Dit toont aan dat de nood aan oplossingen groot is, maar ad-hoc oplossingen volstaan helaas niet”, zegt Maaike Van Overloop. “Er is nood aan een structurele hertekening van de niet-planbare zorg.”

Overleg

“Initiatieven zoals dat van ZAS Middelheim kunnen alleen zinvol zijn wanneer ze plaatsvinden in overleg met de lokale huisartsenkring. De organisatie van niet-planbare zorg op de spoed kan niet losgekoppeld worden van de eerste lijn. Afstemming is geen optie, maar een essentiële voorwaarde voor kwaliteitsvolle zorg”, zegt Van Overloop. Ze verwijst vervolgens naar het voorstel dat Domus Medica in juni van dit jaar samen met Zorgnet-Icuro, Wachtposten Vlaanderen en BeSeDiM heeft uitgewerkt. “Dat is een gedragen en toekomstgericht model dat inzet op samenwerking tussen de eerste en de tweede lijn, uniforme triage en een helder zorgpad voor patiënten.”

In dit voorstel staat de invoering van een verplichte en gestandaardiseerde triage centraal. Elk contact met de niet-planbare zorg begint met deze triage, waarbij patiënten een bindend advies krijgen over waar ze het best geholpen worden ongeacht of het gaat om lichamelijke klachten, tandproblemen of psychische nood. Die triage verloopt via twee kanalen: telefonisch via de gekende nummers 112 of 1733, of fysiek aan het onthaal van de spoeddienst, waar triageverpleegkundigen of artsen prioriteren. 

Geïntegreerd zorgmodel

“Dit zorgt voor een betrouwbaar en uniform zorgpad dat de patiënt naar de juiste zorgverlener leidt, onnodige druk op spoeddiensten vermijdt en het verkeerd gebruik van wachtposten tegengaat.” In het model is nauwe samenwerking tussen spoeddiensten en huisartsenwachtposten die instaan voor de regionale organisatie van de zorg cruciaal. “Dit vereist overleg, gedeelde protocollen en afstemming met de lokale huisartsenkring. Alleen zo ontstaat een geïntegreerd zorgmodel dat efficiëntie koppelt aan kwaliteit en continuïteit”, besluit de voorzitter van Domus Medica.