Kunst als tegengif

Het museum Voorlinden pakte vorige week woensdag, daags voor de heropening van de cultuurhuizen in Nederland, uit met een mooie stunt. De Engelse kunstenaar met de dubbele naam Bob and Roberta Smith - "I am two people in one" - stelde zijn kunstwerk 'Art is the Antidote' voor, nam zijn gitaar en zong er een lied bij. 'Art is your human right', klonk het enthousiast door de museumzalen. Van een statement gesproken.

Was het uit verveling, was het een geniale ingeving van het moment; we laten het in het midden. Toen de cultuurhuizen in Nederland op 19 december op slot gingen, besloot de museumstaf van Voorlinden, het hippe museum in Wassenaar bij Den Haag, om de zalen leeg te maken en te kiezen voor een totaal nieuwe opstelling, "waarbij de kleuren van de muren spatten", verduidelijkt directeur Suzanne Swarts. Voor zijn vijfjarig bestaan had het museum de prestigieuze (en dure) dubbeltentoonstelling Picasso-Giacometti binnengehaald, die al die weken op slot was, zonder dat verlenging mogelijk is. De stoppen zouden voor minder doorslaan.

Kunstbooster

De tentoonstelling Art is the Antidote is gelukkig een schot in de roos en speelt prachtig in op dit bizarre tijdsgewricht. Het museum toont voor het eerst recent vervaardigde en recent aangeworven werken die samen een schitterend tegengif vormen tegen de pandemische kommer en kwel. Om het met de woorden van Suzanne Swarts te zeggen: "Kunst is een medicijn: het is spektakel, geeft lucht, laadt je op en laat zien dat het anders kan. Met deze tentoonstelling willen we de bezoeker een kunstbooster toedienen."

Bob and Roberta Smith (artiestennaam van Bob Brill) liet het dan ook niet aan zijn hart komen. Voor het eerst in twee jaar reisde hij nog eens buiten de UK. "Eindelijk na al die nonsens van de brexit en het drama van de pandemie", lucht hij zijn hart. Zijn vrouw had zelfs speciaal voor de gelegenheid een glitterpak voor hem gemaakt, waarop Art is your human Right sloganesk te lezen stond. Slagzin die hij uit volle borst zong tijdens zijn performance in Voorlinden, gevolgd door het veelzeggende ' This is the Voice of the Voiceless'. Achter hem hing zijn kleurrijke schilderij met de tekst Art is the Antidote, die ook tot titel van de tentoonstelling gebombardeerd werd. Bob Brill heeft iets met slogans en lanceerde eerder al ' Make Art not War' en ' Art makes Children Powerful'.

Vergeet de oorlog

Het tegengif werkt! In de eerste zaal is het al raak met een kleurrijk landschap, van de Syrisch-Amerikaanse kunstenares Etel Adnan. Het werk, samengesteld uit 136 met de hand geschilderde keramische tegels, is een van de laatste uit haar leven dat in 2021 op 96-jarige leeftijd uitdoofde. Le Soleil Toujours is het startschot voor een reeks kunstwerken die de kijker verbazen, soms een glimlach op zijn gelaat toveren, hem dan weer hem overrompelen of in trance brengen zoals de betere kunst dat kan.

Verwacht u aan grote namen zoals Jean Tinguély, Piero Manzoni, Subath Gupta, Ai Wei en onze Marcel Broodthaers. En vooral heel wat ontdekkingen. Van de Kameroense kunstenaar Pascale Marthine Tayou die in Gent resideert is een werk met gekleurde kasseien te zien ( Colourful Stones) dat afgelopen zomer nog in Middelheim te bewonderen was. De kasseien refereren aan de studentenrevolte van mei '68. Van de Schotse kunstenaar Graham Fagen zien we in groen neon het opschrift ' Entrez dans le Jardin et oubliez la Guerre'. De zin is afkomstig van de Australiër Tubby Clayton die tijdens WOI achter het front in Poperinge het Talbot House met de idyllische tuin runde waar soldaten op rust een moment van ontspanning en bezinning konden vinden. Clayton versierde het huis met spreuken die de soldaten tot goed gedrag moesten aanzetten. De zinsnede in groen neon zou net zo goed kunnen slaan op de oorlog tegen het virus die we nu al twee jaar aan het voeren zijn.

En zo val je van de ene verbazing in de andere en word je gevoed door de mentale kracht van de betere kunst. Haast romantisch is de video-installatie Pegasus Dance van Fernando Sanchez Castillo waarin twee pantserwagens in een sensuele choreografie een paringsdans uitvoeren op muziek van Strauss. Geniaal de wijze waarop de Ierse kunstenaar Sean Scully de kleuren evoceert die Van Gogh in Arles ontdekte.

Hunker je ook naar kunst? Breng dan asap een bezoek aan de expo Art is the Antidote in Wassenaar. Verder op het seizoen zijn er in Voorlinden ook nog solotentoonstellingen van Antony Gormley (vanaf 26 mei) en Giuseppe Penone (vanaf 9 oktober). Van een knap programma gesproken!