Wetsvoorstel voor bijzondere procedure voor eiceldonatie

Kamerlid Frieda Gijbels (N-VA) heeft een wetsvoorstel ingediend dat een bijzonder statuut voor eiceldonoren wil invoeren.

Herman Nys, em. prof. medisch recht KU Leuven, ex-voorzitter VITAZ

Kamerlid Frieda Gijbels (N-VA)  diende bij de Kamer van Volksvertegenwoordigers een wetsvoorstel in ‘tot wijziging van de wet van 6 juli 2007 betreffende de medische begeleide voortplanting en de bestemming van de overtallige embryo’s en de gameten, voor wat betreft de invoering van een bijzondere procedure voor eiceldonatie’.

België vervult een voortrekkersrol in fertiliteitsbehandelingen, maar de positie en bescherming van eiceldonoren blijft onderbelicht. Daarom beoogt dit wetsvoorstel een bijzonder statuut voor eiceldonoren in te voeren, met meer juridische bescherming, onafhankelijke informatie, betere medische opvolging en een sterkere focus op de rechten, de gezondheid en de autonomie van de donor.

Juridische tekortkomingen

Belangrijke juridische problemen zijn onder meer:

a) de juridische gelijkstelling van eicellen met andere gameten of weefsels, ondanks het feit dat de impact op het lichaam van de eiceldonor veel groter is;

 b) het ontbreken van wettelijke garanties op geïnformeerde toestemming, correcte nazorg, en zeggenschap over het uiteindelijke gebruik van de gedoneerde eicellen;

c) de late uitvoering van het centraal donorregister, waardoor controle op het hergebruik en de naleving van donorquota jarenlang onmogelijk was. Hierdoor is ook langetermijnopvolging onmogelijk;

d) een gebrek aan uniforme normen voor de inhoud en de uitvoering van het proces van geïnformeerde toestemming;

e) een gebrek aan transparantie, duidelijkheid en traceerbaarheid over de bestemming van eicellen.

Voorstellen tot hervorming

De voormelde tekortkomingen tonen aan dat het bestaande systeem onvoldoende bescherming biedt aan de eiceldonoren, ondanks de aanzienlijke belasting die eiceldonatie met zich meebrengt.

De reproductieve sector in België heeft zich technologisch snel ontwikkeld, maar de rechten en het welzijn van vrouwelijke donoren zijn hierin onvoldoende mee geëvolueerd.

Om de rechten van eiceldonoren structureel te versterken en hun positie binnen de fertiliteitszorg te verduidelijken, wordt in dit voorstel een bijzonder statuut voor de eicellen en de eiceldonoren uitgewerkt, met neutrale, onafhankelijke en toegankelijke informatie voor de eiceldonoren alsook een wettelijke verankering van maatregelen die de rechten en de gezondheid van de eiceldonoren beter beschermen.

De nadruk ligt daarbij op de preventie van misbruik, de versterking van autonomie, en de bescherming tegen commerciële of emotionele druk.