Meer dan 6.000 boze zorgverleners verzamelden op Facebook

"De gezondheidszorg is in gevaar" is het motto van de 5.800 leden van de Facebookgroep "Union belge des prestataires de soins/Belgische unie van gezondheidswerkers". De groep staat open voor alle gezondheidswerkers die te maken krijgen met het ontwerp van kaderwet van minister Vandenbroucke.

De Facebookgroep “Union belge des prestataires de soins/Belgische unie van gezondheidswerkers” werd minder dan twee weken geleden opgericht op initiatief van een lid van het medisch korps en heeft inmiddels enkele duizenden zorgverleners bijeengebracht, die allemaal fel gekant zijn tegen het hervormingsproject van de minister van Volksgezondheid.

Een van de beheerders van de groep heeft op voorwaarde van anonimiteit aan de Artsenkrant/Le Journal du Médecin uitleg gegeven over het ontstaan en de aanpak van deze groep, die concrete acties voorbereidt voor de komende dagen.

 Hoe is deze Facebookgroep ontstaan?

Dr. V.: In de nasleep van de media-aandacht voor het wetsontwerp van Vandenbroucke, ongeveer tien dagen geleden, heeft een collega een besloten Facebookgroep opgericht, voornamelijk voor haar collega's. Tot haar grote verbazing ontving ze een enorme hoeveelheid verzoeken om lid te worden van de groep. Binnen enkele dagen hadden we meer dan 5.000 leden in de groep. Toch was het aanvankelijk een besloten groep voor zorgverleners in het algemeen, dus niet alleen voor artsen (om lid te worden van de groep moet je een paar korte vragen beantwoorden, red.).

Zaterdagochtend telden jullie al 5.800 leden, en dat aantal blijft stijgen nu de staking is aangekondigd...

Ja, inderdaad, en wat nogal verrassend is, is dat ook Nederlandstalige collega's zich bij ons beginnen aan te sluiten. Ik weet dat zij ook veel discussiëren, maar dan eerder op LinkedIn dan op Facebook.

We ontdekken ook welke malaise er bij de andere zorgverleners heerst; we zijn niet alleen.

De groep staat open voor alle zorgverleners; waarom niet alleen voor artsen?

Simpelweg omdat er in België – en ongetwijfeld ook in andere landen – een duidelijk gemis is. Elke zorgverlener, of het nu een kinesist, logopedist, arts of verpleegkundige is, werkt alleen in zijn hoekje. Er zijn syndicaten per beroepsgroep, maar niet voor iedereen.

Maar door wat er nu gebeurt, ontstaat er een algemeen gevoel van ontevredenheid. De mensen die de groep hebben opgericht, vonden dat alle zorgverleners in België moesten worden samengebracht, niet alleen artsen. En het werkt! We hebben een heel interessante uitwisseling op Facebook tussen kinesisten, artsen, verpleegkundigen en logopedisten.

We ontdekken ook welke malaise er bij de andere zorgverleners heerst; we zijn niet alleen. En dat is precies het belang van deze groep: een bewustwording onder zorgverleners dat er nu actie moet worden ondernomen. Er ontstaat dus een gevoel van solidariteit. Het is een beetje een ‘allemaal samen’-gevoel. En ik denk dat we zo sterker zullen staan.

Sluiten ook studenten zich bij jullie aan?

Met wat er op komst is, heerst er paniek bij iedereen, of het nu gaat om praktiserende artsen, jonge artsen die aan het begin van hun carrière staan of geneeskundestudenten die zich afvragen hoe het verder moet. Want werken in een staatsgezondheidszorg zoals in Engeland is duidelijk niet productief voor onze gezondheidszorg.

Het risico is groot, dus iedereen maakt zich zorgen. Degenen die zich misschien het minst zorgen maken, zijn de patiënten. En dat is ook het doel van deze Facebookgroep: alle zorgverleners informeren, zodat zij de informatie kunnen doorgeven aan hun patiënten, en de hele bevolking bewust maken van het risico dat dit nieuwe wetsvoorstel met zich meebrengt.

Heeft u als arts ooit zo'n woede meegemaakt?

Er zijn woede-uitbarstingen geweest; we zijn het niet altijd eens. Ik ben sinds het midden van de jaren negentig actief, er is gemor geweest, maar uiteindelijk is er altijd een compromis mogelijk. Maar hier lijkt het volstrekt onmogelijk om redelijke compromissen te vinden.

Dus nee, we hebben nog nooit zoveel ontevredenheid meegemaakt. Het andere element, zoals ik al zei, is dat we beginnen te zien dat ook andere zorgverleners, en niet alleen artsen, in opstand komen. Vandaar het belang van het creëren van samenhang.

Denkt u dat er nog artsen zijn die niet goed op de hoogte zijn van wat er gaande is, of zich er niet genoeg zorgen over maken?

Ja, want artsen en andere zorgverleners blijven ook niet altijd goed geïnformeerd. Het ontwerp ligt nu al ruim twee weken op tafel, maar we zien dat het overal veel weerklank vindt. Ik las vanochtend (zaterdag) dat in Limburg 800 artsen bereid zijn om op 7 juli te staken. Er is echt een sneeuwbaleffect.

U had natuurlijk niet zo'n succes verwacht...

Absoluut niet, en dat was ook niet het doel. De eerste twee, drie dagen waren we met een klein honderdtal, maar daarna werd de curve exponentieel. En er is van alles: huisartsen, specialisten, al dan niet gecontracteerd. Veel gecontracteerden hebben ook kritiek op het systeem, omdat ze heel goed weten dat er een bottleneck zal ontstaan en dat de wachttijden zullen toenemen... Er zijn ook veel fysiotherapeuten, tandartsen, logopedisten, verpleegkundigen en orthodontisten die hiermee te maken hebben. Het is echt een dwarsdoorsnede van alle zorgverleners.

Unessa kondigt aan dat er door de hervorming, als gevolg van de plafonnering van de ereloonsupplementen, mogelijk 1.200 verpleegkundige banen zullen verdwijnen...

De kwestie van de supplementen is helaas slechts één van de vele punten, maar dat is wat de bevolking onthoudt... “Artsen zijn erg rijk en nu worden hun privileges aangetast...” Maar dat is helemaal niet waar! Het afschaffen van de partiële conventionering, het feit dat er geen overleg mogelijk is met onze minister en dat alles eenzijdig wordt beslist, heeft directe gevolgen voor de patiënten. Het feit dat de overheid toegang zou krijgen tot medische dossiers is ook onaanvaardbaar.

En op termijn bestaat het risico dat er verpleegkundigen worden geschrapt, ja, omdat ziekenhuizen failliet dreigen te gaan en er minder artsen zullen zijn. Persoonlijk ben ik een chirurg, werk ik in een medische praktijk met een secretaresse, en moet ik sociale lasten, infrastructuur en nieuw materiaal betalen...

Met het terugbetalingstarief plus het maximale supplement van +25% kan ik mijn deuren wel sluiten, zo simpel is het! Ik zou drieënhalve week per maand moeten werken om alleen al de vaste kosten te betalen, en dan nog vier à vijf dagen voor mezelf.

Zijn de medische vakbonden in de huidige situatie voldoende?

Ze doen wat ze kunnen, ze vechten. Onze Facebookgroep is duidelijk geen vakbond, we zijn er niet om hen te vervangen, ieder heeft zijn eigen taak, de medische vakbonden verdedigen de artsen. Wat in onze huidige samenleving ontbreekt, is het ‘samen’.

Maar als we de dynamiek in onze Facebookgroep zien, vragen we ons als beheerders af of we niet – helaas is het nu te laat – een officiële, representatieve vereniging zouden kunnen oprichten met alle zorgverleners om de gezondheidszorg in België in het algemeen te verdedigen, met vertegenwoordigers uit alle sectoren van de gezondheidszorg.

We vervangen de vakbonden niet, we willen alleen alle zorgverleners, en niet alleen artsen, verenigen en samenbrengen.

Zou dat een logisch vervolg zijn op deze virtuele vereniging die op Facebook is ontstaan?

Ja, we hebben hier natuurlijk geen enkele juridische invloed. We staan hier gewoon, eerlijk gezegd, met stokken op pannen te slaan onder het raam van onze minister. Dat is alles wat we kunnen doen. Maar bijna 6.000 leden, dat is toch iets. Ook tandartsen en kinesisten zijn bereid om mee te staken.

Zijn er nog andere concrete acties gepland? In de posts van de Facebookgroep zeggen veel leden dat ze Georges-Louis Bouchez oproepen om zich te verzetten tegen de hervormingen?

Ja, ja, en zijn kabinet antwoordt ons. Ik heb zelf een e-mail gestuurd en een antwoord gekregen waarin staat dat ze zich grote zorgen maken over de situatie en alles zullen doen om de vrije geneeskunde in België te verdedigen – want uiteindelijk is het doel van dit project om een staatsgeneeskunde te creëren en de vrije geneeskunde af te schaffen. Met alle gevolgen van dien, zoals in Engeland.

Ik kan u verzekeren dat het nu al moeilijk is om een afspraak te krijgen voor een operatie, maar vanaf 2028 loopt u het risico vijf jaar te moeten wachten op een prothese. Als er geen vrije geneeskunde meer is, wordt het gewoonweg onbeheersbaar. En dus ja, de verschillende parlementsleden die we hebben gecontacteerd, antwoorden ons.

Vult u ook de mailbox van de minister van Volksgezondheid met e-mails?

(Glimlach) Vanaf 1 september zijn we verplicht om elektronische zorgverklaringen te hebben. We krijgen dus regelmatig herinneringen om deze zorgverklaringen goed in te vullen. En dus reageren we massaal op het ministerie en vragen we naar de criteria, wat de zorgen zijn... Het zijn kleine acties, iedereen in zijn eigen hoekje, maar het werkt.

We hebben ook allemaal onze profielfoto vervangen door dezelfde afbeelding en we bereiden standaardbrieven en posters voor om uit te delen en in onze praktijken op te hangen om patiënten bewust te maken – dat is natuurlijk heel belangrijk – en ook om instructies te geven voor de dag van de staking (verplichting tot continuïteit van zorg, red.).

Het wordt veel gedeeld, collega's kunnen zich aansluiten bij de Facebookgroep zodat we het materiaal met hen kunnen delen, als ze dat willen. Dat is een beetje de rol van deze groep, om terug te gaan naar de basis, dat wil zeggen naar ons allemaal, om alle informatie en meningen te centraliseren – waaronder die van collega's die in Artsenkrant en Le journal du médecin verschijnen. Maar nogmaals, we vervangen de vakbonden niet, we willen alleen alle zorgverleners, en niet alleen artsen, verenigen en samenbrengen.