79% van verdachte producten in apotheek gekocht

Nutrivigilantie: 98% meldingen over voedingssupplementen

In 2024 ontving het meldpunt Nutrivigilantie 130 meldingen over bijwerkingen van voedingsmiddelen. Het merendeel heeft betrekking op voedingssupplementen, zo blijkt uit het jaarverslag van de dienst.

Het monitoringsysteem Nutrivigilantie is actief sinds 11 januari 2024. Het moet ongewenste effecten van bepaalde voedingsmiddelen beter in kaart brengen. Het gaat om vier categorieën: voedingssupplementen, nieuwe voedingsmiddelen (zoals chiazaad of insecten), voeding voor specifieke doelgroepen (bijvoorbeeld babyvoeding) en voeding verrijkt met vitaminen of mineralen (zoals energiedranken of ontbijtgranen).

Meldingen moeten betrekking hebben op producten die in België zijn gekocht en waarvan de bijwerkingen zich in België hebben voorgedaan – ook wanneer de producten via internet werden besteld. Ook gevallen van verkeerd gebruik moeten gemeld worden.

Voedingssupplementen aan kop

In zijn eerste werkjaar ontving het meldpunt Nutrivigilantie 167 meldingen, waarvan er 130 ontvankelijk waren. Het merendeel van de meldingen (84%) kwam van 'operatoren' zoals fabrikanten en distributeurs. De rest werd gedaan door burgers, administraties en gezondheidswerkers.

Bijna alle meldingen (98%) gingen over voedingssupplementen; nieuwe voedingsmiddelen en voeding voor specifieke doelgroepen waren samen goed voor minder dan 3%. Het Nederlandse bijwerkingencentrum Lareb rapporteerde eerder een stijgend aantal problemen met supplementen.

91,2% van de meldingen ging over volwassenen, terwijl 8,8% betrekking had op jongeren onder de 18 jaar.

De meest gemelde gebruiksdoelen waren voedingssupplementen tegen haaruitval, stress, vermoeidheid, darmcomfort en gewrichtscomfort. De FOD merkt op dat dit niet noodzakelijk de frequentie van de consumptie van deze producten binnen de Belgische bevolking weergeeft. Als een bedrijf dat gespecialiseerd is in voedingssupplementen voor het haar systematisch bijwerkingen meldt, leidt dat tot een oververtegenwoordiging van dit gebruik in de statistieken.

Opvallend is dat 79% van de verdachte producten in de apotheek werd gekocht. Dat bevestigt eerdere gegevens waaruit blijkt dat twee derde van de voedingssupplementen via apotheken verkocht wordt.

De FOD benadrukt dat ongeacht de plaats van aankoop voorzichtigheid altijd geboden is en dat consumenten de aanbevelingen op het etiket voor gebruik en dosering strikt moeten volgen.

Betere rapportering

Het activiteitenverslag 2024 bevat ook aanbevelingen voor burgers, gezondheidsprofessionals en operatoren om het systeem beter te gebruiken.

Zo wordt gevraagd om steeds de juiste of vermoedelijke data van gebruik te vermelden, evenals de geconsumeerde hoeveelheid. Dit helpt om een verband te leggen tussen consumptie en bijwerkingen en om verkeerd gebruik sneller te herkennen.

Ook geassocieerd gebruik – bijvoorbeeld een supplement in combinatie met een geneesmiddel – is belangrijke informatie om mogelijke interacties te kunnen beoordelen.

Uit de cijfers in het jaarverslag is ook af te leiden dat het meldpunt nog weinig bekend is. Het meer bekende Antigifcentrum kreeg in 2024 alleen al 881 oproepen over voedingssupplementen bij kinderen.

Veilig gebruik

 De FOD geeft consumenten ook concrete adviezen voor veilig gebruik.

• voedingssupplementen zijn geen geneesmiddelen en kunnen een medische behandeling nooit vervangen;
• wees kritisch tegenover producten die wonderen beloven of suggereren dat ze ziektes kunnen genezen of voorkomen;
• vraag steeds advies aan een arts of gezondheidswerker;
• respecteer de aanbevolen dosissen en waarschuwingen op het etiket;
• wees voorzichtig met combinaties van voedingssupplementen en geneesmiddelen en raadpleeg bij twijfel een arts of apotheker;
• vermijd langdurig of herhaald gebruik;
•  koop geen voedingssupplementen of andere voedingsproducten uit het buitenland via internet.