Vetdeeltje in het bloed voorspelt kans op verborgen hartziektes bij sporters

Het vetdeeltje lipoproteïne(a), of Lp(a), dat in het bloed voorkomt, blijkt een krachtige voorspeller te zijn van verborgen hartziekterisico's bij sporters. Dat blijkt uit recent onderzoek van het Master@Heart-consortium, een samenwerking tussen UHasselt, UAntwerpen en KU Leuven. De studie toont aan dat een verhoogde Lp(a)-waarde sterk samenhangt met meer aderverkalking in de kransslagaders, zelfs bij fitte, ogenschijnlijk gezonde mannen tussen 45 en 70 jaar. De resultaten van het onderzoek werden gepubliceerd in het internationaal gerenommeerde European Journal of Preventive Cardiology.

Aan het onderzoek namen 558 mannen tussen 45 en 70 jaar deel, allemaal zonder gekende klassieke risicofactoren voor hart- en vaatziekten. Ze werden verdeeld in drie groepen: levenslange duursporters, sporters die pas na hun dertigste begonnen, en gezonde niet-sporters. Bij alle deelnemers werd via een hartscan nagegaan of er verkalking aanwezig was in de kransslagaders — een van de tekenen van beginnende hartziekte. Daarnaast werd het vetdeeltje lipoproteïne(a), of Lp(a), in het bloed gemeten.

Dat stofje is grotendeels genetisch bepaald en kan een verhoogd risico op hartproblemen aangeven. De onderzoekers gingen ook na of een hogere Lp(a)-waarde samenhangt met meer aderverkalking, zelfs bij mensen die verder gezond zijn. Ze vergeleken deelnemers met een lage en een hoge Lp(a)-waarde, en bekeken wat er gebeurt bij elke stijging van tien eenheden. Daarbij hielden ze rekening met andere factoren die het hart kunnen beïnvloeden, zoals leeftijd, bloeddruk en cholesterol.

"Regelmatige lichaamsbeweging blijft een van de krachtigste manieren om hart- en vaatziekten te voorkomen", duidt prof. dr. Guido Claessen van het Hartcentrum Hasselt, verbonden aan Jessa, UHasselt en KU Leuven. "Toch tonen de bevindingen aan dat intensieve duursporters van middelbare leeftijd soms meer verkalking van de kransslagaders vertonen dan verwacht. Dat betekent niet dat sporten ongezond is, integendeel: de voordelen van beweging blijven groot. Maar het opsporen van risicopatiënten in deze groep is niet eenvoudig. Klassieke risicofactoren zoals hoge bloeddruk, verhoogd cholesterol of diabetes zijn immers vaak afwezig. Daarom biedt de bepaling van Lp(a) een waardevolle aanvulling: één eenvoudige bloedtest volstaat om deze genetisch bepaalde risicofactor te meten."

Door de Lp(a)-waarde in kaart te brengen, kunnen artsen dus tijdig ingrijpen bij sportieve mensen met een ogenschijnlijk laag risico.