Ongewenst bezoek op reis: de ziekte van Lyme

De ziekte van Lyme wordt overgedragen door een vector die de aandoening via de huid overbrengt. Het is daarom belangrijk om te weten welke middelen we hebben om deze ziekte te vermijden en te behandelen.

Het is een zoönose die wordt overgebracht na een steek van een teek ( Ixodes). De ziekte van Lyme komt dan ook het hele jaar voor. De uitscheiding van de teek kan Borrelia overbrengen, een spirocheet die verantwoordelijk is voor de ziekte. Tijdens de zomer is het risico op infectie veel groter omdat de onbedekte huid in een beboste, warme en vochtige omgeving gemakkelijker in contact kan komen met teken. Maar we vinden ook teken terug in een lage begroeiing of zelfs in open terrein in steden.

Symptomen

Zowat 3 procent van de mensen die door een teek worden gestoken, zien de ziekte ongunstig evolueren. Ze doorlopen verscheidene stadia die niet altijd duidelijk zichtbaar zijn en die daardoor de diagnose bemoeilijken.

Behandeling

De manier waarop ingegrepen wordt, hangt af van het stadium van de borreliose. Het doel is de volledige uitroeiing van de spirocheten. Wat het erytheem migrans betreft, zijn amoxicilline (500mg/8u) en doxycycline (100mg/12u) oraal in te nemen gedurende 14 tot 21 dagen aangewezen. Als de patiënt allergisch is aan penicilline en er contra-indicaties zijn voor doxycycline (zwangerschap, borstvoeding) kan dit vervangen worden door de orale inname van cefuroxime axetil (500mg/12u) gedurende dezelfde periode. Als laatste middel kan ook azithromycine (500mg/24u) gedurende tien dagen ingenomen worden. In het gedissemineerde stadium hangt de keuze van het antibioticum, de manier van toediening en de duur van de behandeling af van de plaatsen die aangetast zijn (zie tabel).

Preventie

Primaire preventie bestaat vanzelfsprekend uit het vermijden van elk contact met teken. Dat kan door aangepaste kledij (lange kleding, licht van kleur, laarzen...) en eventueel via de toepassing van een repulsief middel (DEET - diethyltoluamide, minimum 30 %). Alleen de plaatsen die behandeld werden met een repulsief middel, verhinderen teken om te bijten. De behandeling moet na enkele uren herhaald worden. Deze chemische preventie is gecontra-indiceerd bij kinderen, jonger dan 30 maanden en bij zwangere vrouwen.

Vaccinatie

In de VS is een vaccin ontwikkeld, maar het beschermt alleen maar tegen de B. brugdorferi, een spirocheet die alleen in Amerika voorkomt. Het vaccin beschermt dan ook niet tegen de andere families ( B. garinii en B. afezlii), varianten die in Europa aanwezig kunnen zijn. Het vaccin wordt trouwens niet langer gecommercialiseerd aangezien de kosten-batenanalyse negatief uitviel.