Nanopartikels in cosmetica: van duisternis naar licht
Nanomaterialen die een belangrijke vooruitgang op technologisch vlak betekenen doen vragen rijzen in verband met de gezondheid. Wanneer worden ze gebruikt en hoe zit het met hun toxiciteit?
Veranderingen op het gebied van de omvang en de vorm van materialen kunnen een verbetering betekenen van hun fysische eigenschappen, maar kunnen de oorspronkelijke kenmerken ervan eveneens wijzigen.
Wettelijk kader
"Een nanomateriaal is een natuurlijk, incidentieel of geproduceerd, onoplosbaar of biopersistent materiaal, dat doelbewust wordt vervaardigd en wordt gekenmerkt door één of meerdere externe dimensies of een interne structuur op een schaal van 1 tot 100 nanometer." Bij onze zuiderburen moeten nanomaterialen die gebruikt worden in cosmetica vanaf juli 2013 opgenomen worden in de lijst van ingrediënten (naam van het ingrediënt, gevolgd door het woord 'nano'). De Europese Commissie zal een catalogus publiceren die alle nanomaterialen in cosmetica vermeldt en zal jaarlijks een situatieverslag opmaken.
Huidige situatie
Vermits de vermelding van het gebruik van nanomaterialen niet verplicht is, zijn de gegevens hieromtrent gebaseerd op de antwoorden die gegeven werden door het Franse Fédération des Entreprises de Beauté (FEBEA). De fysisch-chemische eigenschappen van nanomaterialen vormen het uitgangspunt voor hun toxicologische beoordeling, hoewel daartoe nog geen geharmoniseerde methode bestaat.
Fysisch-chemische eigenschappen
Over TiO2 zijn bijgevolg ook de meeste wetenschappelijke gegevens beschikbaar. De grootte van de nanopartikels bepaalt de beschermingsgraad ten opzichte van de UVA- en UVB-stralen, evenals de opaciteit van het product en de gelijkmatigheid van de verdeling van de partikels in het product. De keuze van de kristalvorm beïnvloedt de fotostabiliteit. Deze laatste kan ook worden verbeterd door een coating (siliciumdioxide en aluminiumoxide) of door 'doping' via incorporatie van metalen (mangaan, vanadium, chroom, ijzer). Het dispersiemilieu (waterig, olieachtig of op basis van silicone) en de coating kunnen de pH wijzigen. Andere parameters (combinatie met andere filters, toevoeging van emolliëntia,...) kunnen de kenmerken en de activiteit van de nanomaterialen beïnvloeden, wat de interpretatie van de resultaten geval per geval noodzakelijk maakt.
Veiligheidsanalyse
• Absorptie via de huid