Kan elektrische fiets een auto vervangen?
De elektrische fiets zet zijn opmars voort: bij de fietsvakhandel is bijna de helft van alle verkochte fietsen elektrisch. Waar moet u op letten als u een elektrische fiets wenst aan te schaffen?
Een elektrische fiets is een fiets die uitgerust is met een elektrische motor. Die motor levert trapondersteuning: de kracht die u bij het fietsen op de pedalen uitoefent, wordt door de motor versterkt. Via een schakelaar of boordcomputer kan u de mate van trapondersteuning instellen. Hoe meer trapondersteuning, hoe meer uw eigen inspanning versterkt wordt door de motor.
De trapondersteuning van een elektrische fiets werkt zolang u zelf trapt. Zodra u stopt met trappen, schakelt de motor zichzelf uit. Een gewone elektrische fiets kan dus niet 'autonoom' rijden, zonder dat u trapt. De trapondersteuning is bovendien begrensd tot een bepaalde snelheid: 25 km/u voor een standaard elektrische fiets en 45 km/u voor een snelle elektrische fiets of speed pedelec. Het is mogelijk sneller te rijden, maar dat moet zuiver met spierkracht.
Het vergt enige aanpassing om met een elektrische fiets te rijden. Met name het stoppen en weer aanslaan van de motor vergt wat gewenning. Het grootste gevaar schuilt in de bochten. Met een elektrische fiets is het makkelijker om snel te fietsen, en wie te snel een bocht ingaat riskeert uit te schuiven. Om ernstige hoofdletsels te voorkomen is het daarom aan te raden een fietshelm te dragen die de slapen en het achterhoofd beschermt. Voor speed pedelecs is een aangepaste fietshelm sowieso verplicht.
Fietsleasing
Net als een auto kan u een elektrische fiets aankopen (al dan niet gefinancierd via een lening) of leasen. Bij fietsleasing zijn vaak diensten zoals een fietsverzekering, onderhoudscontract en pechbijstand gebundeld. Anders dan bij een bedrijfswagen wordt de gebruiker van een leasefiets niet belast op een voordeel van alle aard voor het persoonlijk gebruik van een fiets.
Voor een elektrische fiets die niet autonoom kan rijden (de overgrote meerderheid) hebt u geen aparte verzekering B.A. Voertuigen nodig. Schade aan derden wordt gedekt door de familiale polis. Maar opgelet: een familiale polis dekt zoals de naam zegt alleen ongevallen in de privésfeer. Indien u een elektrische fiets voor professionele verplaatsingen gebruikt, is een aangepaste verzekering B.A. wel aanbevolen.
Voor een speed pedelec is sinds 2019 geen verzekering B.A. Voertuigen meer nodig, evenwel met hetzelfde voorbehoud voor professioneel gebruik. Om met een speed pedelec te rijden, moet u wel een geldig rijbewijs hebben. De speed pedelec moet bovendien ingeschreven worden bij de DIV en moet een kentekenbewijs voeren.
Uitvoeringen
Er zijn intussen elektrische fietsen in allerlei soorten en uitvoeringen, van de klassieke omafiets tot racefietsen en mountainbikes. Voor dagelijks gebruik in een stedelijke omgeving is een stadsfiets of citybike de beste keuze. Deze combineert een goede stabiliteit met een hoge zitpositie en goed rijcomfort. Voor langere afstanden is een elektrische trekking- of toerfiets aangewezen; deze heeft meer versnellingen dan een stadsfiets en een iets sportievere zitpositie.
Wenst u meer bagage mee te nemen, dan zijn er twee opties. Een longtail is een fiets met een verlengde bagagedrager waarin grotere tassen (of kleine kinderen) passen. Een elektrische cargobike is de moderne versie van de bakfiets: hij biedt een grote laadruimte aan de voorzijde. Op bepaalde modellen kan deze afgesloten worden. Een cargobike is wel langer dan een normale fiets, en stuurt daardoor wat moeilijker.
MCH Leuven: bloedstalen met de bakfiets
Het Medisch Centrum voor Huisartsen (MCH), een laboratorium en polikliniek in Leuven en Wezembeek-Oppem, haalt sinds 2017 met een cargobike bloedstalen op bij huisartsen in Leuven centrum. Een bestaand plan om stalentransport per fiets te doen, raakte in stroomversnelling door het circulatieplan dat de stad toen invoerde. "Daardoor werd het ondoenbaar om de binnenstad met de auto te doorkruisen," zegt Patrick Vanstraelen, diensthoofd Pick-up. "We hebben toen een proefproject gedaan, en dat is een enorm succes geworden. Met de fiets gaat het vlotter en sneller dan met de wagen. Je hebt ook geen parkeerproblemen meer. En we krijgen veel positieve reacties van patiënten."
De vijf werknemers die met de fiets rondrijden, hebben aangepaste fietskledij zodat ze ook in weer en wind de baan op kunnen. De fiets is uitgerust met een afsluitbare koelbox met plaats voor vijfhonderd stalen; dankzij de trapondersteuning is dat extra gewicht geen probleem, ook niet op het handvol pittige hellingen in de Dijlestad. Dit jaar wordt het project uitgebreid naar deelgemeenten van Leuven.
