Nederlands Hof: verbod hulp bij zelfdoding niet in strijd met mensenrechten

Het Gerechtshof van Den Haag velde op 2 december 2025 een arrest waarin het oordeelt dat het in Nederland geldende verbod van hulp bij zelfdoding niet in strijd is met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM).

Herman Nys, em. prof. medisch recht KU Leuven, ex voorzitter VITAZ

De Coöperatieve Vereniging Laatste Wil (CLW) en een aantal individuele personen hadden een procedure aangespannen tegen de Nederlandse Staat.

Hulp bij zelfdoding is strafbaar

In Nederland is het verlenen van hulp bij zelfdoding strafbaar, behalve als deze hulp wordt verleend door een arts in het kader van gereglementeerde euthanasie.

De verzoekende partijen streven ernaar dat mensen in eigen regie kunnen beslissen over hun levenseinde. Het verbod op hulp bij zelfdoding staat daaraan in de weg en is volgens hen in strijd met artikel 8 EVRM dat het recht op privéleven beschermt.

Oordeel van de rechter

In eerste aanleg had de rechtbank van Den Haag de vordering reeds afgewezen. Hiertegen tekenden CLW en de andere verzoekers hoger beroep aan. Het Gerechtshof van Den Haag was het met de rechtbank eens, blijkt uit het arrest van 2 december 2025.

Uit de jurisprudentie van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM)  volgt volgens het Gerechtshof zonder enige twijfel dat, naar de opvatting van het EHRM, het Nederlandse verbod op hulp bij zelfdoding niet in strijd is met art. 8 EVRM.

Dit heeft de Nederlandse Hoge Raad (het Nederlandse Hof van Cassatie) reeds beslist in 2019, aan de hand van de jurisprudentie van het EHRM tot dan toe. 

Er zijn na het arrest van de Hoge Raad geen uitspraken van het EHRM gewezen die erop wijzen dat het EHRM een andere koers heeft ingezet, integendeel. Na het arrest van de Hoge raad uit 2019 heeft het EHRM immers nog overwogen dat er in zijn jurisprudentie geen steun kan worden gevonden voor de conclusie dat onder het EVRM een recht op hulp bij zelfdoding bestaat.

Ook heeft het EHRM in 2024 nog beslist dat het Hongaarse verbod op hulp bij zelfdoding niet in strijd is met art. 8 EVRM. Dat Hongaarse verbod gaat aanmerkelijk verder dan het Nederlandse verbod omdat in Hongarije zelfs de mogelijkheid van euthanasie ontbreekt. Desalniettemin besliste het EHRM dat het Hongaarse verbod niet in strijd was met art. 8 EVRM.

Er kan in het licht van de jurisprudentie van het EHRM dus geen twijfel over bestaan, dat het verbod op hulp bij zelfdoding in Nederland naar het oordeel van het EHRM niet in strijd is met art. 8 EVRM. Het Gerechtshof moet zich aan die uitleg houden.

In België niet strafbaar

Anders dan in Nederland is hulp bij zelfdoding in België niet strafbaar gesteld. Dat is ook de reden waarom de Belgische euthanasiewet hulp bij zelfdoding niet heeft geregeld.

Het Hof van Cassatie oordeelde in een arrest van 23 mei 2010 wel dat het verlenen van hulp bij zelfdoding, afhankelijk van de concrete omstandigheden, kan worden beschouwd als het niet verlenen van hulp aan een persoon in groot gevaar, wat wel een misdrijf is (artikel 422bis oud Strafwetboek).