Vandenbroucke onder vuur voor aanpak RIZIV-fraude

FRAUDE Een thuisverpleegkundige uit Houthulst kon een luxeleven leiden dankzij het aanrekenen van fictieve prestaties. Minister van Sociale Zaken Frank Vandenbroucke kwam onder vuur te liggen voor de manier waarop het RIZIV dit fraudedossier heeft aangepakt.

 

De thuisverpleegkundige werd op maandag 17 november aangehouden door de federale gerechtelijke politie. Door fictieve prestaties aan te rekenen – tot negentig bezoeken per dag – zou ze miljoenen euro's ten onrechte geïnd hebben.

Het RIZIV was al in juli 2017 een onderzoek gestart, na een melding van twee collega’s. De Dienst voor Geneeskundige Evaluatie en Controle (DGEC) verzamelde gedurende de daaropvolgende maanden verklaringen van patiënten, en stelde in oktober 2018 een proces-verbaal op.

In november 2021 volgde een uitspraak door de Kamer van Eerste Aanleg, het administratieve rechtscollege bij de DGEC, gevolgd door een uitspraak van de Kamer van Beroep in 2023.

In september 2020 opende de DGEC na een nieuwe melding door een andere collega een tweede onderzoek. In januari 2021 legde de leidend ambtenaar van de DGEC een schorsing van de uitbetaling op. De Kamer van Eerste Aanleg bevestigde die maatregel, na een beroepsprocedure. De zaak werd overgemaakt aan de dienst niet-fiscale invordering bij de overheidsdienst Financiën om de onterecht uitgekeerde bedragen te recupereren.

In oktober 2022 startte de DGEC een derde onderzoek , dat na een paar maanden overgedragen werd aan het Arbeidsauditoraat. Het is in het kader van dat derde onderzoek dat de thuisverpleegster werd aangehouden.

'Moeizaam onderzoek'

In de Kamer op 20 november kreeg minister Frank Vandenbroucke vragen over de zaak van parlementsleden van meerderheid en oppositie.

Met name Kathleen Depoorter (N-VA) was bijzonder kritisch: "Wat ik niet uitgelegd krijg, is dat een organisatie als het RIZIV, met een budget van veertig miljard euro, met 1.200 medewerkers, van wie 243 bij de DGEC, de alarmsignalen niet krachtdadig heeft gebruikt, dat het niet onmiddellijk is opgetreden."

Nawal Farih (CD&V) had ook "veel onbeantwoorde vragen. De ziekenfondsen beweren hun controlefunctie opgenomen te hebben, terwijl het RIZIV zegt dat het alle beschikbare middelen heeft gebruikt. De cruciale vraag is hoe lang het kabinet al op de hoogte was."

In zijn antwoord verdedigde Vandenbroucke de aanpak van de DGEC. "Dat is een moeizaam onderzoek waarbij er patiënten thuis opgezocht moeten worden om vast te stellen dat er inderdaad fraude is gepleegd."

"Het RIZIV is dus opgetreden, onmiddellijk en herhaaldelijk, maar met wapens die tegenover dat soort gangsterisme veel te zwak zijn", aldus Vandenbroucke. Hij vroeg zich af of de vraagstellers "de wapens tegen dat soort diefstal willen versterken of niet" – een verwijzing naar de omstreden bepaling in zijn Kaderwet waardoor het RIZIV-nummer van een frauderende zorgverlener geschorst kan worden.

Vandenbroucke gaf aan dat hij eerder tegenover Dominiek Sneppe (VB) het voorbeeld van de frauderende thuisverpleegkundige had gebruikt. "U wilde niet dat we het nummer zouden kunnen intrekken. U vond dat vreselijk. Ik heb met handen en voeten uitgelegd dat het nodig is om dergelijke draaimolens te stoppen, door het nummer waarop gefactureerd wordt gewoon in te trekken." Hij beloofde ook dat een Koninklijk Besluit over prestatieplafonds uitgevoerd zou worden.

'Het RIZIV is opgetreden, onmiddellijk en herhaaldelijk, maar met wapens die tegenover dat soort gangsterisme veel te zwak zijn'
– Frank Vandenbroucke

'Angst en wantrouwen'

De uitlatingen van Vandenbroucke in deze zaak schoten bij ASGB/Kartel en VAS in het verkeerde keelgat.

"Toen we het nieuws hoorden, voelden we de bui al hangen, et voilà: vandaag al duikt minister Vandenbroucke plots op met de boodschap: we moeten het RIZIV-nummer van fraudeurs kunnen opschorten, dan kunnen zulke zaken niet meer voorkomen”, schrijft ASGB/Kartel.

"Wij verdedigen geen fraudeurs. Schort gerust het RIZIV-nummer op van een outlier van grote omvang. Maar ons punt is: het moet dan wel degelijk om een outlier gaan en niet om een zorgverlener die onbewust een nomenclatuurfout heeft gemaakt.”

“Aangezien de DGEC bij een controle tot drie jaar terug kan gaan, kom je al snel aan het grensbedrag van 35.000 euro. Je hoeft daarvoor geen negentig fictieve prestaties per dag te leveren, je bereikt het al snel met slechts honderd 'verkeerd' aangerekende prestaties per jaar."

Jos Vanhoof (VAS) vindt het niet kunnen dat Vandenbroucke suggereert dat de artsenstaking in juli bedoeld was om fraudeurs te beschermen. “De door minister Vandenbroucke voorgestelde maatregelen, zoals opschorting van RIZIV-nummers en prestatieplafonds, zijn disproportioneel in verhouding tot het individuele fraudegeval. Deze sancties treffen niet het probleem, maar de hele beroepsgroep, en creëren een sfeer van angst en wantrouwen.”