In mijn ogen draag ik wolken

Tussen herinnering en vlucht

BOEK Met In mijn ogen draag ik wolken schreef de Nederlandse psychiater met Afghaanse roots Forugh Karimi een roman die je bij de keel grijpt. De lezer wordt meegetrokken in de geschiedenis van Afghanistan en krijgt een inzicht in de motieven van mensen om hun thuisland noodgedwongen te ontvluchten.

In mijn ogen draag ik wolken is een roman die zich langzaam maar onweerstaanbaar onder je huid nestelt. Forugh Karimi, die naast auteur ook psychiater is, toont in dit indrukwekkende boek hoe literatuur en wetenschap elkaars gevoeligste snaren kunnen raken. Haar achtergrond is niet slechts een voetnoot. Hij vormt een subtiele maar krachtige motor achter de psychologische diepgang die deze roman zo uitzonderlijk maakt.

Karimi schrijft met een opmerkelijke fijngevoeligheid over innerlijke conflicten. Ze kent de kwetsbaarheid van de menselijke geest als geen ander en weet die niet klinisch te benaderen, maar literair: warm, poëtisch, en met een scherp oog voor nuance. Geen karikaturen, geen makkelijke tegenstellingen.

Emoties

Thema’s als migratie, identiteit, trauma, familiebanden en stille veerkracht krijgen gestalte in scènes die aanvoelen alsof ze rechtstreeks uit iemands herinneringen zijn gehaald. Karimi verbindt concrete situaties met emoties. Ze schrijft niet alleen over innerlijke werelden, ze maakt ze voelbaar, bijna tastbaar. Iedere bladzijde ademt begrip uit voor wat mensen met zich meedragen, vaak onzichtbaar maar altijd aanwezig – zoals de wolken in de titel.

De kracht van dit boek schuilt niet enkel in de thematiek, maar vooral in de wijze waarop Karimi haar personages tot leven wekt. Ze observeert met de precisie van een psychiater, maar schrijft met de verbeeldingskracht van een dichter. Deze combinatie maakt haar stijl uniek: ze onderzoekt zonder te analyseren, beschrijft zonder te verklaren, en laat voelen zonder te manipuleren. De lezer wordt nooit aan de hand genomen, maar krijgt de ruimte om de emoties mee te vormen, om mee te ademen met de personages.

Het is alsof Karimi niet alleen ziet wat mensen meemaken, maar vooral hoe ze het proberen te dragen

Menselijke psyche

Wat het boek bijzonder ontroerend maakt, is dat Karimi de menselijke psyche niet benadert als een kwetsbaar object dat gerepareerd moet worden. Haar personages zijn in beweging, wat hen erg herkenbaar maakt. Zelfs de meest pijnlijke passages worden met respect en zachtheid verteld. Er zit een groot mededogen in haar observaties, een erkenning van hoe complex het is om mens te zijn.

De taal van Karimi is helder maar gelaagd. De beelden die ze gebruikt geven de roman een eigen ritme dat uitnodigt om langzaam te lezen. De titel vormt daarbij een sleutel: wolken suggereren beweging, verandering, ongrijpbaarheid, maar ook schoonheid. Daarnaast is het fascinerend hoe haar psychiatrische achtergrond de roman verrijkt zonder dat die ooit expliciet wordt. Ze schrijft niet met het jargon van haar vak, maar met de empathie ervan. Ze toont hoe ervaringen zich nestelen in het lichaam, hoe herinneringen fluisteren of schreeuwen, hoe trauma en liefde door elkaar heen kunnen lopen. De manier waarop ze innerlijke worstelingen verbeeldt, heeft een grote authenticiteit. Het is alsof ze niet alleen ziet wat mensen meemaken, maar vooral hoe ze het proberen te dragen.

In mijn ogen draag ik wolken is een roman die beklijft. Het begrip voor vluchtelingen neemt toe omdat de lezer een unieke inkijk krijgt in het waarom van een vlucht. Voor een West-Europeaan – die al tachtig jaar in vrede leeft – een soms moeilijke oefening. Maar net daarom des te interessanter.

>> Forugh Karimi, In mijn ogen draag ik wolken, Meridiaan Uitgevers, 26,99 euro, 527 blz.

 

Over de auteur
Forugh Karimi werd in 1971 geboren in de Afghaanse hoofdstad Kabul en vluchtte in 1996 met haar man naar Nederland, waar ze geneeskunde ging studeren aan de Universiteit van Amsterdam. In 2004 rondde ze deze studie af, waarna ze zich specialiseerde in psychiatrie en psychotherapie. Naast haar carrière als psychiater is ze ook hoofdredacteur van het vakblad De Psychiater en maakt ze deel uit van de Raad voor de Nederlandse Taal en Letteren.
Schrijven is steeds een belangrijke activiteit geweest voor Karimi. Op haar 19de won ze in Kabul al een prijs voor het beste kortverhaal. Met haar debuutroman De moeders van Mahipar (2022) won ze de Hebban Debuutprijs. Naast romans schrijft ze ook regelmatig essays en artikels in zowel Nederlands als Farsi en vertaalt ze Nederlandse literatuur naar het Farsi.