Een inclusieve werkplek levert voor iedereen voordeel op
Migrainevriendelijke werkplek is een hoofdzaak
Dit jaar verscheen er een Zwitsers artikel over het creëren van een migrainevriendelijke werkplek (Gantenbein et al., Clin Transl Neurosci, 2025). Dit is geen bijzaak maar een hoofdzaak, gezien de hoge prevalentie en incidentie van migraine. Minstens 15% van de werkende bevolking heeft last van migraine.
Dokter Wim Van Hooste, preventieadviseur-arbeidsarts
Migraine is zoveel meer dan alleen maar hevige hoofdpijn. Aura's, misselijkheid en fotofobie komen bijna altijd om de hoek kijken. Het is een complexe aandoening die multifactorieel bepaald wordt. De levenskwaliteit van de patiënten is sterk verminderd. Deze neurologische aandoening wordt nog steeds zowel ondergediagnosticeerd als onderbehandeld (Begasse de Dhaem & Sakai, eNeurologicalSci, 2022).
Migraine leidt vaak tot absenteïsme en presenteïsme (gaan werken ondanks het ziek zijn) (Shimizu et al., J Headache Pain, 2021; Magnavita, Int J Environ Res Public Health, 2022). Het presenteïsme verstoort de productiviteit met 90% en is 3 tot 10 maal frequenter dan verzuim. In de VS is zestien procent van het totale presenteïsme te wijten aan migraine (Allen et al., Hum Resour Health, 2018).
Er is tevens een verband in de twee richtingen tussen hoofdpijn en depressie (Di Prizio et al., Eur J Investig Health Psychol Edu, 2022).
De beroepsgebonden risicofactoren zijn onder andere ploegenarbeid, langdurig computergebruik, slechte verlichting, onvoldoende controle op het te verrichten werk, rolconflicten, pestgedrag, … (Magnavita, 2022).
Het faciliteren van een aangepaste werkplek en werkomstandigheden kan de werkgevers heel wat opleveren door de aanpak van directe en vooral indirecte kosten (Begasse de Dhaem et al., Cephalalgia, 2020). Hoe voorzie je in een migrainevriendelijke werkplek? Daar hebben de Zwitsers wel kaas van gegeten, of was het nu raclette?
Empowerment, Environment en Engagement
Het concept bestaat uit een ‘triple E-framework’ met als pijlers Empowerment, Environment en Engagement, elk met hun eigen doel. Via deze e3-kapstok wordt de werknemer bereikt via Empowerment, de omgeving van de werkplaats wordt aangepakt via Environment en de werkgever wordt benaderd via Engagement.
Empowerment bestaat uit primaire preventie, educatie van de collega’s over de ziekte, voorzien van een plan van aanpak en eventueel (nood)hulp.
Bij Environment hoort het voorzien van een donkere, geluidsarme rustkamer, de triggers op de werkplek aanpakken (geuren, licht, lawaai, filter op computerscherm) en een begripvolle omgeving creëren.
Engagement kan bestaan uit het aanmoedigen van werknemers om over hun ziekte te praten met collega’s en voorzien van de nodige flexibiliteit (jobrotatie, het vermijden van ploegenarbeid, thuiswerk/hybride werken toestaan).
Het is niet zo eenvoudig en algemeen aanvaard voor werkgevers om het werk aan te passen, zeker in België. Werkgevers dienen nog ‘opgevoed’ te worden, zeker met nieuwe wetgeving in aantocht voor mensen die langdurig afwezig zijn. Of er een rustkamer komt, is ook maar de vraag.
Disease disclosure maakt ook deel uit van het framework. In hoeverre is iemand bereid om zijn diagnose uitgebreid met collega’s en werkgever te delen, zijnde een ‘open communicatie’?
Het creëren van een migrainevriendelijke werkplek, met het Zwitserse e3-label, is zoveel meer dan alleen een kwestie van mededogen. Het is een strategische businessmaatregel die directe en indirecte kosten aanpakt. De inclusieve werkplek levert dus zowel voor de werkgever als de werknemer voordeel op. Ook collega’s profiteren van de verbeteringen van de werkplek.
