Stap naar vertrouwenspersoon of preventieadviseur blijft groot

13% werknemers verwacht uitval door mentale gezondheidsproblemen

Uit onderzoek van IDEWE blijkt dat 13% van de werknemers verwacht dat zij in de komende zes maanden zullen uitvallen door mentale gezondheidsproblemen zoals stress, burn-out, of conflicten op het werk.

Dat cijfer ligt opvallend dicht bij de 15% die voorspelt uit te vallen door fysieke klachten zoals rug- of nekpijn of besmetting. Het onderzoek toont dus aan dat mentale gezondheid een even grote invloed heeft op werkuitval als fysieke gezondheid.

18% van de respondenten ervaart een hoge mate van uitputting en distantiegevoelens op de werkvloer, 28% een hoge mate van stress op het werk en 34% een hoge werkdruk.

“We zien dat psychosociale risico’s zoals stress, burn-out en conflicten steeds vaker leiden tot langdurige uitval. Onderzoek toont ook aan dat als mensen aangeven dat ze zullen uitvallen, dat helaas ook gebeurt,” zegt Lode Godderis, CEO van IDEWE en professor Arbeidsgeneeskunde aan de KU Leuven.

“Dat 13% van de werkende bevolking dit zelf voorspelt, is een alarmsignaal. We moeten hier met z’n allen dringend preventief op focussen, de alarmsignalen bij werknemers en collega’s leren capteren en dit bespreekbaar maken op de werkvloer, om met z’n allen de voorspelde uitval te voorkomen.”

Belg relatief enthousiast over type werk

Het merendeel van de respondenten blijkt wel enthousiast over het type werk dat ze doen. Zo ervaart 68% een hoge mate van taakvariatie en 64% een hoge mate van beslissingsruimte. Veel werknemers zien hun werk ook als zinvol - 79% voelt zich er ook ‘energiek, enthousiast en bevlogen’ en 80% is er ‘eerder tevreden’, ‘tevreden’ of ‘heel tevreden’. 

Organisaties kunnen nog een tandje bijsteken op het gebied van arbeidsvoorwaarden, groeimogelijkheden, inspraak en communicatie binnen de arbeidsorganisatie: slechts 40% ervaart groeimogelijkheden en 35% is tevreden met de arbeidsvoorwaarden.

Slechts 46% van de ondervraagden voelt zich goed geïnformeerd over belangrijke zaken binnen de organisatie en slechts 32% ervaart een hoge mate van inspraak in de organisatie.

Steun op de werkvloer

Het onderzoek bekeek ook hoe werknemers bij elkaar of anderen steun vinden op de werkvloer. De cijfers tonen aan dat 72% van de werknemers weet waar ze terechtkunnen bij stress, pesterijen of conflicten.  71% heeft het gevoel terecht te kunnen bij collega’s, 60% zou dan weer aankloppen bij de leidinggevenden.

Slechts 28% van de werknemers voelt zich ondersteund door de personeelsdienst, of weet dat ze bij problemen ook daar terechtkunnen. Opvallend: slechts 26% vindt dat de directie snel reageert om mentale problemen aan te pakken.

Lode Godderis: “In de meeste organisaties zien we een soort ‘watervaleffect’: werknemers zoeken eerst steun bij collega’s of leidinggevenden, en pas in tweede instantie bij andere, misschien meer formele diensten. Dat is op zich normaal, maar het is wel belangrijk dat de drempel richting de vertrouwenspersoon zo laag mogelijk is. Want hoewel deze cijfers bemoedigend lijken, blijkt dat slechts 37% ook effectief naar een vertrouwenspersoon zou stappen, en amper 12% naar een preventieadviseur psychosociale aspecten.”

Langs de andere kant weten collega’s elkaar blijkbaar wel te vinden: 68% van de respondenten durft collega’s om hulp vragen en voelt zich ook gewaardeerd door collega’s. Als we dan kijken naar leidinggevenden, vindt 62% van de werknemers steun en waardering bij hen.

RAPSi data (risicoanalyse psychosociale aspecten): Onderzoek uitgevoerd door IDEWE bij 2.642 respondenten tussen 2021 en 2024, representatief voor de Belgische werkende bevolking.