Ralph Pacqueu blikt terug

'Patrik Roelandt was een visionair'

TIEN JAAR NA DE MOORD Vele uren spendeerde de Roeselaarse huisarts Ralph Pacqueu samen met Patrik Roelandt. Op vergaderingen van UHAK, tijdens de autoritten naar Brussel en Antwerpen en tijdens de vele trips die Patrik Roelandt in goede banen leidde. Hij blikt met genegenheid terug op de huisarts uit Izegem, die tien jaar geleden werd vermoord.

Filip Ceulemans

Het belang van Patrik Roelandt voor de Vlaamse huisartsen kan volgens zijn compagnon de route moeilijk worden overschat. “Dat de huisartsenkringen begin deze eeuw werden erkend, is in grote mate te danken aan Patrik”, steekt Ralph Pacqueu van wal. “Ik herinner me een terugrit vanuit Antwerpen naar West-Vlaanderen in 1998 na een bestuursvergadering van UHAK, de Unie van Huisartsenkringen. ‘We zouden ervoor moeten zorgen dat de kringen wettelijk erkend worden’, zei Patrik. Ik dacht dat hij aan het flippen was, maar in juni 2002 werden de huisartsenkringen wettelijk erkend. Toen al koppelde hij de erkenning van de huisartsenkringen aan het veiligheidsprobleem.”

“De erkenning van de huisartsenkringen is één van de zeven wereldwonderen die Patrik heeft verricht”, lacht Ralph Pacqueu. “Op een vergadering met Ri De Ridder vroeg Patrik of we geen vergoeding konden krijgen voor de werking van de wachtdiensten. Hij dacht aan 10 Frank (circa 0,25 euro) per inwoner van de zone waarin de wachtdienst actief was. De Ridder stemde in en de financiering kwam er.”

Nukkig kindje

Als voorzitter van UHAK stond Patrick Roelandt mee aan de wieg van Domus Medica. “Het Vlaamse huisartsenlandschap was toen erg versnipperd: UHAK, de Wetenschappelijke Vereniging van Vlaamse Huisartsen (WVVH), het Vlaams Huisartsenparlement (VHP), het Vlaams Huisartsen Navormingsinstituut (VHNI) en het Vlaams Eerstelijnsoverleg (VELO). Samen met VHP-voorzitter Piet Vanden Bussche en WVVH-voorzitter Jos De Smedt ijverde hij voor de oprichting van Domus Medica. Het was bij momenten een lastig en nukkig kindje, maar groeide intussen uit tot een mooie jongedame, die volgend jaar haar twintigste verjaardag viert.”

Bij Domus Medica ijverden Roelandt en Pacqueu voor de oprichting van het kringloket. “Van daaruit stonden we mee aan de wieg van de door Laurette Onkelinx opgerichte Federale Raad voor Huisartsenkringen, waarin onder meer zes Vlaamse en zes Waalse huisartsen zetelen. Omdat de minister probeerde ons tegen elkaar uit te spelen, vergaderden we vooraf in Grimbergen om de violen gelijk te stemmen.”

Beschikbaarheidshonorarium

“Nog een voorbeeld van de visionair Patrik Roelandt?”, vraagt Ralph Pacqueu. “Hij is de bedenker van het beschikbaarheidshonorarium. Een huisarts die een drukke wachtdienst heeft, verdient goed. Maar er zijn ook wachtdiensten, zeker in meer landelijke gebieden, waar een huisarts van wacht amper een patiënt zag. Hij moest wel stand-by blijven. Dus vond Patrik het niet meer dan normaal dat er een vergoeding werd voorzien.”

“Patrik was op veel vlakken een voorloper. Toen wij rond 1985 nog allemaal met papieren dossiers werkten, raadde hij ons aan een computer te kopen. Hij was ook een van de allereerste gebruikers van softwarepakket Medidoc en had als eerste huisarts in de streek een GPS in zijn auto.”

Patrik Roelandt was niet enkel actief binnen UHAK, maar ook binnen de Orde der artsen. “Hij gebruikte zijn mandaat – hij zetelde meer dan twintig jaar in de provinciale raad van West-Vlaanderen en was ook lid van de Nationale Raad – om erdoor te krijgen dat ook huisartsen een vennootschap konden oprichten. Dat was oorspronkelijk verboden voor huisartsen. Patrik was vervolgens een van de eerste huisartsen met een BVBA.”

Wereldreiziger

“Een voor velen minder bekend aspect was ‘Patrik de wereldreiziger’”, diept Ralph Pacqueu nog meer herinneringen op. “Hij bezocht landen als Nieuw-Zeeland, India, Pakistan, Canada en Tanzania. Meestal was hij de organisator van de reis. Zelf was ik meerdere keren met hem in New York, Berlijn en Parijs. Geen enkel reisbureau kon een reis organiseren zoals Patrik dat deed. Tot in de puntjes verzorgd. Zelfs in de metro wist hij zonder plannetje welke lijn we moesten nemen en waar we dienden over te stappen.”

In de nasleep van de moord op Patrick Roelandt richtten Ralph Pacqueu en Patriks dochter Sophie PRaag (Patrik Roelandt anti-agressie groep) op als een postuum eerbetoon. PRaag stelde een actiepakket voor van twaalf geboden zowel voor de overheid, de kringen als de individuele huisartsen, telkens onderverdeeld in drie thema’s en vier actiepunten.

Voor de overheid waren de thema’s gegevensverzameling en verspreiding van de aanbevelingen, concrete politionele acties en juridische aanpassingen. Ook de kringen moesten volgens PRaag meer aandacht besteden aan de inzameling van gegevens en de verspreiding van aanbevelingen. Individuele huisartsen kregen onder meer de raad mee een alarmknop op de gsm te gebruiken en bij voorkeur te kiezen voor elektronische betaalmiddelen. “De agressie in de samenleving – tegen bijvoorbeeld ambulancepersoneel en brandweerlieden – is niet afgenomen, maar ik heb wel de indruk dat er minder zware agressie is tegen huisartsen”, besluit Ralph Pacqueu.

Enkele mijlpalen
• 2015: Moord op Patrik Roelandt
• 2016: De Orde der Artsen richt een nationaal meldpunt agressie tegen artsen op
• 2016: PRaag (Patrik Roelandt anti-agressie groep) wordt opgericht door Sophie Roelandt en Ralph Pacqueu
• 2017: Orde der artsen publiceert advies over een ‘red flag’ in het Sumehr om risicopatiënten met agressief gedrag te kunnen herkennen
• 2022: Orde der artsen stelt een piek vast van het aantal meldingen van agressie
• 2023: Orde der artsen keurt het advies “Agressie tegen artsen” goed
• 2025: Kamer zet het licht op groen voor een wetsontwerp dat geweld tegen artsen en andere zorgverleners strenger bestraft via “strafverzwaring voor personen met een maatschappelijke functie”